Alan Jacobs - Reverting to type; a reader's story

Het was al weer een tijdje geleden dat ik dit kleine boekje (ebook van 29 blz.) heb gelezen. Ik wist dat ik er iets over wilde zeggen, maar wat ook alweer? Ik wist ook nog dat het ging over het lezen van non-fictie of meer in het bijzonder, het lezen van wetenschappelijke non-fictie. En dat de boodschap (want er zit altijd een 'boodschap' in dit soort boeken) mij aansprak.
Eerst even drie belangrijke feiten: Alan Jacobs is de man van The Pleasures of Reading in an age of distraction en Revert to type kan vertaald worden als: terugvallen op een oude gewoonte. In dit geval een leesgewoonte. Hij heeft dit boekje geschreven omdat hij naar aanleiding van zijn eerste boek veel vragen van lezers kreeg over zijn eigen leesgewoonten.

Ik heb het toen nog maar een keer gelezen, weer met veel plezier overigens. Het gaat immers over lezen en boeken, een onderwerp waar ik graag over lees. Maar daarna wist ik nog niet wat ik hiervan als conclusies kon noteren….ja het ging over jezelf verliezen in een boek, en over het lezen van wetenschappelijke boeken.

Toen ben ik alle aangemerkte bladzijden maar uit gaan schrijven, en had ik opeens zes kantjes tekst. Het is maar een heel dun boekje, maar wat staat er eigenlijk veel in!

Al samenvattend kwam ik tot het volgende min of meer samenhangende relaas:  

Als kind las Jacobs heel veel science fiction en fantasy, en raakte als nieuwsgierig jongetje geïnteresseerd in goedgeschreven boeken over wetenschap; zijn favoriet is de Amerikaanse wetenschapper/filosoof Loren Eiseley.

Op 16-jarige leeftijd gaat hij als bijbaantje in een boekhandel werken en krijgt daar van een oudere collega het boek The Unvanquished, naar het schijnt het meest toegankelijke boek van William Faulkner. Deze kennismaking met de literatuur maakt dat Jacobs er aan verslingerd raakt en wel zo dat hij, ook al omdat hij geen uitblinker blijkt te zijn in de technische wetenschappen, uiteindelijk professor Engelse literatuur is geworden.

Als hij zichzelf Linux wil leren en zich verdiept in de schimmige wereld die Linux toendertijd was, bedenkt hij hoe wetenschappelijk geïnteresseerd hij ooit was:

“When I entered the geeky cosmos I was reminded of how geek-like I had once been; I had been fascinated by numbers and mathematical puzzles, I had wanted to know how things worked, I had been very interested in almost all the sciences, I had read little but science fiction.”

Daar begint het proces van de terugkeer naar een oude gewoonte maar ‘I didn’t lose any affection for or interest in the great writers I had been teaching for so many years.”

Gaandeweg zijn carrière had hij gemerkt dat hij literatuur niet anders meer dan beroepsmatig kon lezen dwz met het potlood in de hand, het lezen voortdurend onderbrekend. Echter genre-fiction zoals science fiction of mystery novels vragen om een heel andere benadering, het ononderbroken lezen. Hier raakt hij aan de bedoeling van zijn vorige boek: de lezers aanmoedigen die altijd veel plezier hadden gehad in lezen maar het gevoel hebben dat dat niet meer lukte door alle afleiding. En hij realiseert zich dat juist het lezen van genre fiction te lijden heeft onder het fenomeen ‘afleiding’.

De terugkeer naar het lezen van genre-fiction leidt tegelijkertijd ook tot de terugkeer naar wetenschappelijke lectuur en hier stuit Jacobs op de Two Cultures: de scheiding van de (opgeleide) wereld in 2 culteren: die van de technische wetenschappen en die van de geesteswetenschappen. Jacobs houdt een pleidooi om deze kloof te overbruggen door terug te keren naar Eiseley:

“For Eiseley, the two cultures are two modes of human creativity, imaginative responsiveness to the world, and he means to celebrate that responsiveness and encourage the rest of us to do the same – especially if our professional situations incline us to suspicion or resentment of others.”

Jacobs vraagt zowel aan de wetenschappers om hun kennis op een prettige en begrijpelijke manier te delen met het publiek als aan de lezers om over hun grenzen heen te lezen, juist in deze tijd van een veelheid aan culturen en (wetenschappelijke) disciplines;

“Nobody can get a secure grip on this nearly infinite variety of inquiry and vocabulary, but every attempt to read across the boundaries of one’s own preferred practices is a tonic and a stimulant. We tell ourselves that we don’t have time for this kind of reading, but given the multiple rewards, can we afford not te take that time? Often it’s confusing, sometimes it’s clarifying, usually – if you can find the good, clear writers in the various fields – it’s a great deal of fun.”

Dit boekje is niet vertaald. 
Het is alleen verkrijgbaar als Kindle ebook. Heb je interesse, stuur me dan even een mailtje.