Muriel Barbery - Elegant als een egel

Oorspronkelijke titel: L'élégance du hérisson (2006, vertaling in het Nederlands 2008)

Ik heb lang gedaan over dit boek, het vraagt dan ook de nodige concentratie.
Lastig is dat ik, omdat ik zitten liefst tot een minimum beperk, geen of weinig aantekeningen maak. Dan schrijf ik dus, na lezing, over wat mij het meest bijgebleven is of wat mij geraakt heeft, en niet zozeer over structuur en stijl, en zeker niet met citaten (wat ik toch al weinig deed).

"Een roman die leest als een briljant handboek overlevingskunst. Renée Michel, autodidactisch filosofe van 54, speelt met verve de rol van lelijke, stekelige conciërge in een chic Parijs complex. Onder die schutkleur kan ze veilig haar honger naar wijsheid en kunst stillen. Paloma, opstandig genie van 12, is nog lang niet zover. Integendeel, overtuigd van de zinloosheid van alles, wil ze er op haar dertiende een einde aan maken. Die twee moeten dus tot elkaar komen! Maar hoe en wanneer? "Alles komt op zijn tijd voor wie kan wachten ..." Dus laat Barbery (1969) om en om, behendig en speels hun beider levensbeschouwelijke overdenkingen en meewarige visies uitwaaieren op het opgepompte schijnbestaan van hun medebewoners, gevangen in hun noodlot. Het relaas wisselt zo van serieus diepzinnig tot hilarisch karikaturaal, om dan halverwege een nieuwe bewoner te introduceren: de fijnbesnaarde Japanse heer Kakuro Ozu. Een keerpunt, met de nodige verrassingen in het verschiet." (Bron: Bibliotheek)


Renée Michel, de 54-jarige concierge en Paloma Josse, de 12-jarige dochter van een parlementariër, één van de bewoners van Rue de Grenelle 7, zijn ombeurten de verteller van dit verhaal. Het heeft me wat tijd gekost om erachter te komen hoe Renée in elkaar zat, maar daar geeft de opbouw van het boek gelukkig alle gelegenheid voor. Renée, al 13 jaar weduwe, is naar buiten toe een kleurloze concierge die in haar loge de hele dag tv zit te kijken. Maar in werkelijkheid zit ze in haar achterkamer filosofie, literatuur en kunstboeken te lezen, en arthouse films te kijken....
Het begint heel rustig, zodat je niet alleen de concierge en Paloma, maar alle bewoners van het appartementencomplex leert kennen. Qua emoties bouwt het steeds verder op tot het uiteindelijk tot een soort apotheose komt waarbij ik toch wel een heel erg brok in de keel had.
Het is een verhaal dat eigenlijk gaat over kunst en schoonheid, over literatuur en het denken. Dat brengt mij meteen op het enige minpunt van dit boek: het is nogal erg doorspekt met filosofie.
Het is duidelijk dat de auteur professor in de Filosofie is, maar het lijkt of zij geen keuze kon maken tussen een filosofisch boek en een roman. Het meeste kon ik goed volgen, maar er zaten een paar stukjes tussen die ik wel 4 keer moest lezen en toen nog niet begreep wat er stond.
Dat kan een gebrek van mij zijn, maar ik trek er toch een half puntje voor af ;-)

Verder valt er in dit boek toch vooral veel te  genieten voor iedereen die houdt van een verhaal dat wat dieper gaat. Renée en Paloma zijn innemende persoonlijkheden, die je al snel voor zich innemen.
Maar je moet wel echt de tijd nemen bij het lezen, om dit boek op zijn waarde te kunnen schatten.

Nawoord:
Dit boek wordt niet door iedereen gewaardeerd, sterker nog, Anna geeft in haar bespreking van dit boek zelfs aan dat, hoewel zij het zelf niet kan waarderen, het wel als een geslaagd boek zal worden gezien door de minder kritische lezer.....
Nu is het niet aan mij om mijzelf wel of niet te bestempelen tot een kritische lezer, maar ik geloof toch niet dat ik mijn kostje al te gemakkelijk naar binnen werk. Ik denk dat het toch weer met smaak te maken heeft of je dit boek wel of niet kunt waarderen, en ook, misschien, met het kader van waaruit je het leest.

De bestseller die dit boek zou moeten worden of zijn, is het volgens mij overigens nooit echt geworden.
Oordeel zelf, zou ik zeggen....