Sarah Hall - Portret van een dode man

Oorspronkelijke titel: How to paint a dead man

Ik heb echt zitten worstelen met het schrijven over dit boek. Ik moet namelijk bekennen dat ik het denk ik niet helemaal gesnapt heb, het verhaal. Ik vond het daarnaast een vreemd boek maar wel met een bepaalde aantrekkingskracht, ik kon het toch niet naast me neerleggen.
Ik zal het proberen uit te leggen.

Het boek bestaat uit 4 afzonderlijke verhalen, die 4 stemmen vormen. De verhalen hebben een raakvlak met elkaar, maar dat is soms wel een heel dun vlak.
De verhalen komen steeds in een vaste volgorde om de beurt aan bod. Ze spelen echter allemaal in een andere tijd, en ze zijn alle vier geschreven in een andere stijl;

1. De Spiegelcrisis
Dit is het relaas van Susan (Suzie) die net haar tweelingbroer Danny verloren heeft. Danny is overleden na een verkeersongeluk. Daarmee lijkt dit verhaal in het heden te spelen. Voor mijn gevoel vormde dit verhaal een soort scharnierpunt in dit boek. Met het verlies van haar broer is ze een stuk van zichzelf kwijt. Op zoek naar iets, zichzelf?troost? de broer? geeft ze zich over aan sex met de man van haar vriendin en zakenpartner. Ze werkt in een gallery en is zelf ook een professioneel fotografe.
Dit hoofdstuk is geschreven in de jij-vorm, wat mij ontzettend irriteerde, maar dat is waarschijnlijk gedaan omdat Susan als deel van een tweeling zichzelf nooit als een unieke persoon zag, een ik.

2. Vertaalde passages uit de flesdagboeken
Dit is het verhaal van de kunstschilder Georgio. Hij woont geïsoleerd op een berg en wordt verzorgd door zijn huishoudster Theresa. Hij schildert alleen stillevens met flessen, maar is daarmee wel heel beroemd geworden. Gaandeweg zijn verhaal krijgt hij de diagnose 'longkanker' aan zijn broek. Hij schrijft gepassioneerde brieven over kunst met de 'jongeman' Peter.

3. The Fool on the Hill
Dit gaat over Peter Caldicutt; kunstschilder, de Peter die in zijn honge jaren schreef met Georgio. Hij schildert landschappen en heeft een paar grote successen gehad. Hij bewoont een cottage in Schotland, op een heel afgelegen plek. Peter is de vader van Susan en Danny.
Hij valt bij het maken van schetsen in de hooglanden in een rotsspleet en blijft met zijn been klemzitten tussen de rotsen. Het is een afgelegen plek, er is niemand in de buurt. Ook dit verhaal speelt in het verleden (ten opzichte van het verhaal van Susan) want Susan en Danny leven dan nog.

4. Het goddelijk visioen van Annette Tambroni.
Annette is bijna blind, ze wordt erg beschermd door haar moeder. Haar moeder waarschuwt haar voor het 'beest' dat misbruik van haar zal maken. Annette verkoopt bloemen op de markt, ze kan door geur en tast elke bloem herkennen, ze is gek op bloemen. Ze verzorgt het graf van Georgio, van wie ze op school tekenles heeft gehad.
Aan het eind gebeurt er iets met haar, en dan droomt dat ze weer kan zien. Met haar geest? Of is het geen droom? De titel 'visioen' suggereert meer, maar ik kon dat er niet uithalen. Hier ging ik de mist in, ik snapte het gewoon niet! Kriegel word ik daarvan!

De eerste drie verhalen hebben, naast de relatie tussen de personen, ook een verbinding via de kunst. Het vierde echter niet, het is een vreemd verhaal wat naar mijn gevoel niet past in het geheel. Maar niet alleen kunst speelt een belangrijke rol, ik denk dat iedere lezer er zijn eigen thema's uit kan halen. Want het gaat ook over de dood, over het leven, over kijken, over identiteit.
En de scheiding tussen leven en dood. Want hoe schilder je een dode man, zo dat je direct kan zien dat hij dood is? Welke kleuren gebruik je daarvoor? Daarop is de titel gebaseerd, dit moet dus wel een belangrijk thema zijn.

Omdat ik alle verhalen erg mooi geschreven vond, heb ik ondanks de ergernis van het niet begrijpen, toch genoten van dit merkwaardige boek. Daarom geef ik het toch vier sterren.
Wie mij kan verlossen van het grote vraagteken, zou ik wel erg dankbaar zijn....