Jeroen Brouwers: Winterlicht





Van Jeroen Brouwers was ik al eerder onder de indruk geraakt, door de romans Datumloze dagen en vooral het prachtige Bezonken rood. Winterlicht maakte minder indruk. Het dateert van 1984 en gaat over de bewondering van een jonge redacteur ('lector') bij een uitgeverij (het personage Jeroen Brouwers) voor een oudere schrijver, Jacob Voorlandt. Voorlandt heeft zijn hele leven al van alles gepubliceerd (sommige romans in eigen beheer) maar is nooit 'doorgebroken' en slijt zijn dagen in een afgezonderd huis op het platteland. Als zijn zoveelste roman door de redacteur Brouwers wordt aangezien voor een veelbelovend debuut onstaat er een contact tussen Brouwers en Voorlandt, waarbij Brouwers Voorlandt al snel beschouwt als zijn literaire vader. Een relatie die er uiteindelijk toe leidt dat de redacteur gaat schrijver, maar niet eerder tot volle wasdom komt dan nadat Voorlandt is overleden.
Voorlandt representeert de angst van een schrijver voor het schrijven tegen beter weten in, de eeuwige onbekendheid, het eigenlijk helemaal niet kunnen schrijven. Niet toevallig is Voorlandt ook nog fotograaf van wolken, ook zo vluchtig en vergankelijk.
De sfeer van de roman, waarin veel stukken bestaan uit de door (het personage) Brouwers opgeschreven dromen, is somber. Voorlandt zit een beetje weg te kwijnen en te vervuilen. De verwaarloosde perenbomen in zijn tuin die voortdurend peren laten vallen die dan heel lang weg liggen te rotten, versterken het beeld van rotting en vergankelijkheid.
In stukken die ik over dit boek gelezen heb, komt het eigenlijk steevast naar voren als een erg mooi boek, iets wat ik niet kan snappen. Ik vond het een vrij chaotisch verhaal door het voortdurend afwisselen van droom en werkelijkheid. Van de slonzige oude Voorlandt, zijn absurdistische uitstapje naar de kermis en de ontmoeting met zijn muze (een hoer) hield ik een erg somber, donker gevoel over, een gevoel net zo morsig als Voorlandt zelf. Brouwers wordt gezien als één van de beste stylisten onder de Nederlandse schrijvers. In tegenstelling tot de andere boeken die ik van hem las, heb ik daar in dit boek toch niet veel van kunnen merken. Maar ondanks dat ben ik toch vastbesloten deze stylistische kwaliteiten weer te gaan ontdekken in zijn andere werk. Zo liggen De Zondvloed en Geheime kamers nog te wachten op consumptie.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten