Arthur Japin - De overgave

Je hebt van die boeken waarvan je zelf overtuigd bent dat je ze ooit gelezen hebt. Tot je zo'n boek in je handen hebt en blijkt dat je herinneringen ervan niet het boek zelf als bron hebben maar allerlei verhalen die je erover gehoord en gelezen hebt! Dat overkwam mij onlangs bij het boek De overgave van Arthur Japin. Ik wist er veel van, maar bleek het niet gelezen te hebben. Via wat toevallige omstandigheden had ik het onlangs weer in handen en ben het gaan lezen. En werd meegesleept van begin tot eind.

Dit boek verscheen in 2007 en ik moet zeggen dat Japin toen overduidelijk veel beter schreef dan hij tegenwoordig doet (met 'Maar buiten is het feest' als droevig dieptepunt).

Cynthia Ann met haar dochter Topsannah

Wat een boek is dit! Het gaat over de Amerikaanse kolonisten die aan het begin van de 19e eeuw proberen grond op de indianen te 'veroveren', door op een mooi stuk grond een fort te bouwen, vaak met boerderijen eromheen.  Ook de familie Parker bouwt zo'n fort op een stuk grond in Texas, tussen de rivieren de Brazos en de Trinity. Niet alleen de indianen, maar ook de Mexicanen claimen land in de zuidelijke gebieden, maar het zijn uiteindelijk de Comanches, die fort Parker overvallen, 5 familieleden doden en een aantal vrouwen en kinderen kidnappen. De 'stammoeder' Sally ofwel Granny Parker, de tweede vrouw van dominee John Parker, laten ze voor dood achter. De zowel lichamelijk als geestelijk beschadigde Granny Parker is de rest van haar leven bezig met haar wraakgevoelens én haar zoektocht naar haar verdwenen kinderen en kleinkinderen en dan vooral haar lievelingskleinkind Cynthia Ann.

In De overgave doet zij haar verhaal, vanaf het moment dat zij haar eerste man, Richard Duty, ontmoet.
Het is een bij tijd en wijle gruwelijk verhaal, maar wat knap en prachtig geschreven. Ik had voortdurend het idee de stem van Granny te horen en werd meegesleept in haar emoties.

Fort Parker zoals het tegenwoordig te bezoeken is

Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen. De overval van Fort Parker was de eerste waarbij zo massaal kolonisten door indianen werden gedood en ontvoerd en staat bekend als The Fort Parker Massacre. Sally Parker heette in werkelijkheid Sarah Parker en de meeste van de beschreven familieleden hebben werkelijk bestaan. Het verhaal van Cynthia Ann, dat ik niet bij voorbaat ga verklappen, is een beroemd verhaal waar ook andere schrijvers zich door hebben laten inspireren, waaronder Douglas C. Jones' Season of Yellow Leaf en Ride the wind van Lucia St. Clair Robson.
Het Fort is nog steeds te bezoeken.

'De overgave' is naast het persoonlijke verhaal van Granny Parker en de moeizame verhoudingen tussen de kolonisten en de indianen ook een stuk geschiedenis van de staat-in-wording Texas, de strijd tegen de Mexicanen en daarna de strijd voor onafhankelijkheid.
In alle opzichten een boeiend en meeslepend boek, waarvoor ik zelfs de huishoudklussen heb verwaarloosd om maar door te kunnen lezen. Dat lijkt mij het beste compliment wat je een schrijver kunt maken.

Hoewel dit boek een uniek verhaal beschrijft, is het eind (en de titel) gebaseerd op een universele vraag waarmee elk mens die het kwaad heeft ondervonden moet worstelen: blijf je tot in de eeuwigheid zitten met je gevoelens van haat en wraak, of lukt het je jezelf te overstijgen en ben je ten langen leste in staat om te vergeven?
Een vraag die altijd aktueel zal blijven, in een wereld waarin mensen elkaar verschrikkelijke dingen blijven aandoen.