Pleidooi voor de egel

Nu de bladblaasterreur weer is losgebarsten, vind ik het tijd om een klein maar warmhartig pleidooi voor de egel te houden. Ik vraag me namelijk af of al die mensen die op hun vrije zondagmiddag hun tuintje schoon staan blazen met die lawaai-monsters, zich realiseren dat ze daarmee de overwinteringskansen van o.a. de egel behoorlijk reduceren? Om het maar niet te hebben over al die andere kleine dieren die graag onder een hoop bladeren de winter uitzitten, zoals padden en kikkers. Omdat zich in die rottende bladeren veel insekten verzamelen, zijn ook vogels je swinters erg dankbaar als je het blad laat liggen.
Zelf veeg ik het altijd zoveel mogelijk de borders in. Pas in het voorjaar verwijder ik het daar (maar dan is het inmiddels behoorlijk gereduceerd, nog een bijkomend voordeel). De egel maakt een hol in de hoop bladeren (vaak aangevuld met mos, gras en twijgen) en gaat van oktober tot maart in winterslaap.

Ja, je las het goed, ik had het over vegen. Daar heeft de mens een vernuftig stukje gereedschap voor gemaakt, het is een stok met aan het uiteinde een soort van haren. Je hebt ze in veel variaties en we noemen het: een bezem.
En waarom zou het dan belangrijk zijn om die egel een handje te helpen in zijn voortbestaan? De egel is een heel nuttig dier in je tuin, omdat hij veel, voor de tuin schadelijke, insekten, kevers en slakken eet. En daarnaast natuurlijk een prachtig dier is, dat helemaal geen reden nodig heeft om onze bescherming te krijgen!

Dus beste bladblazers: denk even na voordat je de knop indrukt!

Erik Menkveld - Het grote zwijgen

Dit is zo'n boek waar voor iedereen wel iets van zijn gading in zit. Muziek: het gaat over twee bekende Nederlandse componisten, Alphons Diepenbrock en Matthijs Vermeulen. Geschiedenis: het speelt zich af in Amsterdam en Laren tussen 1910 en 1920. Oorlog: in de tweede helft van het boek speelt (de aanloop naar) de 1e wereldoorlog een steeds grotere rol. Liefde, trouw en ontrouw: de grote liefde van Diepenbrock blijkt niet zijn eigen vrouw te zijn en de grote liefde van Vermeulen lijkt een getrouwde vrouw te zijn.
Maar dit is toch vooral een boek over klassieke muziek in een tijd dat de klassieke muziek nog een liefhebberij voor de zeer gegoede stand was en de arbeiders buiten tegen het hek stonden om toch nog wat klanken uit het Concertgebouw te kunnen opvangen. Het scheppingsproces heeft een belangrijke rol in dit boek; de moeite en offers die gepaard gaan met het componeren van een grote symfonie en de blokkades die dat scheppingsproces kunnen frustreren. Dat klinkt nogal verheven, maar gelukkig wordt dat teruggebracht tot de menselijke maat door te laten zien hoe de huiselijke omstandigheden en de menselijke relaties van het dagelijks leven daarbij nogal van invloed kunnen zijn. In de loop van het boek breidt deze invloed zich steeds verder uit, tot de de eerste wereld-oorlog toe. Dan blijkt dat deze oorlog sommigen juist aanzet tot grote prestaties als tegenwicht tegen het onmenselijke, en anderen volledig verlamd: het grote zwijgen.

Het boek geeft, juist door uitgebreid aandacht te geven aan het liefdes-en familieleven van vooral Diepenbrock, een prachtig inzicht in de man en componist Diepenbrock en de rol die Vermeulen hierbij speelde. Vermeulen, de leerling die uiteindelijk zijn meester voorbij streeft. Mooi vond ik ook dat de vrouw van Diepenbrock, die aan het begin van het boek alleen als een soort negatieve schaduw aanwezig is en zich opoffert voor haar man, gaandeweg het boek steeds meer begint te groeien en een sympathieke vrouw van vlees en bloed wordt, die uiteindelijk een grote aandeel blijkt te hebben in de verwikkelingen aan het eind.
Mooie sfeerbeelden ook van die tijd in zowel Amsterdam als Laren, waarin ook muzikale namen als Mahler en Mengelberg veelvuldig terugkomen.
Ik vond alleen het eind een beetje flauw en onbevredigend; dit heeft geleid tot een halve ster minder in mijn waardering.

Voor mij als niet-klassieke-muziekkenner was het ontzettend leuk om te lezen over klassieke muziek, omdat er veel wordt uitgelegd, bijvoorbeeld over de opbouw van een symfonie, zonder dat dat storend is voor het verhaal. Maar voor lezers die wel kennis hebben van klassieke muziek is het denk ik nog veel leuker, voor hen moet dit wel een feest van herkenning zijn.

Erik Menkveld (1959) werkte als redacteur bij de Bezige Bij en het literaire tijdschrift Tirade. Hij schreef eerder drie dichtbundels en een brievenboek, waarin hij vragen stelt aan een aantal 'groten der aarde'. Het Grote Zwijgen verscheen in 2011 en is zijn eerste roman. Hiervoor ontving hij in 2012 de Academica Literatuurprijs.


Anne Morrow Lindbergh - Geschenk van de zee

Anne Morrow Lindbergh (1906-2001) was een opmerkelijke vrouw, die niet alleen de vrouw van Charles Lindbergh, moeder van 5 kinderen en een begenadigd schrijfster was, maar ook solo-vlieger en de eerste Amerikaanse vrouw met een zweefvliegbrevet. Je zou denken, waar haalde ze de energie vandaan?
Dat vroeg ze zich zelf af en toe ook af, en uit een vakantie waarin ze in haar eentje 3 weken op een eiland ging zitten, kwam het prachtige boekje Gift from the sea voort.

Het was in die tijd, 1955, zeer ongebruikelijk voor een vrouw dat ze haar gezin in de steek liet en in haar eentje op vakantie ging. Maar nog opmerkelijker is dat ze toen al schreef over een eenvoudig leven en leven in het nu. In 1955! Ik dacht altijd dat die hele 'simpel leven' beweging is ontstaan omdat wij tegenwoordig zo'n hectisch leven hebben en zo worden overvoerd door informatie en keuzen. Maar die theorie wordt hiermee ontkracht.

Anne zit op haar eiland, waardoor ze zowel in ruimte als tijd het alleenzijn ervaart. Ze verzamelt schelpen, de geschenken van de zee. Elk hoofdstuk is genaamd naar zo'n schelp en die schelp laat haar associëren met het leven en de fases van een leven. Ze schrijft over geluk, over relaties, over wat het betekent een vrouw te zijn met alle eisen die aan je gesteld worden, en hoe je daarin overeind kunt blijven. Ze heeft dan zelf al het nodige achter de kiezen, want haar eerstgeboren zoon wordt als 2-jarige ontvoerd en vermoord teruggevonden.  Haar man heeft diverse relaties met andere vrouwen waaruit ook kinderen worden geboren. Dit alles maakt het des te bewonderenswaardig dat dit niet het verhaal is van een klagerige vrouw, maar van een vrouw die blij is met al het goede wat haar is toegevallen en die nu zoekt naar een rustpunt in haar drukke leven.

De manier waarop ze haar zoektocht naar een simpel leven beschrijft, is prachtig, poëtisch en lijkt mee te gaan in de getijden van de zee. Er zit een zachte rustgevende flow in, ik kan het niet goed beschrijven maar haar dochter Reeve doet dat in het voorwoord des te beter (ik heb de engelse versie gelezen dus mijn quotes zijn in het engels):
"At whatever point one opens Gift from the Sea, to any chapter or page, the author's words offer a chance to breathe and to live more slowly. The book makes it possible to quiet down and rest in the present, no matter what the circumstances may be. Just to read it - a little of it or in its entirety - is to exist for a while in a different and more peaceful tempo."

Dit is een klein boek met grote wijsheden om vaak te herlezen en waaruit ik wel eindeloos zou willen citeren. Ik kan alleen maar erg veel bewondering hebben voor deze vrouw, die haar tijd ver vooruit was en ons op haar beurt een geschenk nalaat. Een geschenk voor iedereen die wel eens moe wordt van het drukke leven en zich afvraagt: hoe geef ik hier een nieuwe draai aan en vind ik rust in mijn leven?

Oorspronkelijke titel: Gift from the sea.
Ik las de engelse uitgave uit 2005.









Lou Niestadt - Less is luxe

Toen ik zag dat er een nieuw boek van Lou Niestadt uit was, wilde ik het meteen hebben! Ik had zoveel plezier beleefd aan haar vorige boek Groots en meeslepend leven! Dat het ook nog ging over mijn favoriete thema op dat moment, simpel leven, kwam natuurlijk wel erg goed uit.

Less is luxe; licht en avontuurlijk leven, gaat over het uit je leven bannen van ballast en het mede daardoor meer creativiteit toelaten. Eigenlijk de boodschap die Lou ook al in Groots en meeslepend leven uitdraagt.



Het is weer een boek op z'n Lou's en het is dus weer genieten. Lou is haar leven een beetje kwijt, dat is ondergesneeuwd onder werk, drukte, troep, verplichtingen. Ze wordt ontdekker van zichzelf. Ze heeft genoeg van het najagen van geluk, het streven naar succes, carriere, wonen, bezit, status en groei. Ze wil een eenvoudig leven waar genoeg (weer) genoeg is.



Je merkt dat ze haar klassiekers heeft gelezen; ik herken veel uit het boek van Elaine St. James (uit mijn vorige post), maar ook van creativiteits 'goeroes' zoals Julia Cameron (The Artist's way). Maar Lou zou Lou niet zijn, als ze het op haar geheel eigen en originele wijze vormgeeft. Zo ziet ze haarfijn waar het fout gaat met ouders en de ambities voor hun kinderen, aan de hand van een vergelijking van een klas met een orkest (een vergelijking van Daniel Pennac in zijn boek Schoolpijn).

Verder gaat ze natuurlijk ook gewoon lekker ontspullen en één ding tegelijk doen, de basisvoorwaarden voor een simpel leven.
Ze heeft nog veel meer 'tips en trucs'. Ik zou zeggen: laat de boel de boel, ga zitten en lees dit heerlijke boek.