Terug bij dokter Booklove

bron: Ryan-millar.com
Ik was terug bij dokter Booklove, wat eerder dan gepland.

"Ik had u nog niet terugverwacht, is het erger geworden?"

Nee integendeel, het gaat heel goed, ik lees weer, en ook fictie! Dus ik kwam eigenlijk zeggen dat ik u niet meer nodig heb.

"Hoeveel heeft u deze maand dan gelezen als ik vragen mag?"

Nou de teller staat al op 6 en still counting...

"Och jeetje dit gaat me geld kosten nou schiet u weer helemaal door, dit gaat de verkeerde kant op hoor. U bent gewoon exessief aan het lezen geslagen. Het lijkt wel op een manisch-depressieve leesstoornis."

Ik heb er anders helemaal geen last van hoor.

"Nee dat zeggen alle patienten in de manische fase! U bent er ernstig aan toe, uw crisis manifesteert zich nu op een andere manier. Ik kan u nog niet laten gaan. Over crisis gesproken, heeft u het boek van mijn collega nu gelezen, dat ik u aangeraden heb?"

Het boek van Irvin D. Yalom bedoelt u, Eendagsvlinders. Jazeker, dat heb ik van voor naar achter gelezen. Maar ik vond het helaas geen goed boek.

"Wat zegt u nu, hoe kan dat nou?"

Tja, ten eerste was de selectie van psychische 'aandoeningen' nogal smal, het waren voornamelijk mensen die leden onder doodsangsten, in verschillende mate en hoedanigheden. Maar ja dit zijn gevallen die hij de laatste jaren heeft behandeld, en hij is natuurlijk al stokoud, krijgt daardoor ook voornamelijk oudere patienten, die nu eenmaal meer bezig zijn met de dood. 
Bovendien zegt Yalom in zijn inleiding zelf dat hij er hier en daar wat bij heeft verzonnen, maar ik krijg de indruk dat er véél bijverzonnen is. Zijn stijl is ook minder fraai dan in zijn romans. En de schrijver Yalom is nogal in zijn nopjes met dokter Yalom; patienten dromen bijna allemaal over hem en altijd leidt die droom naar een voor de hand liggende analyse. Ik vond het gewoon niet echt, niet waarachtig overkomen. Wat niet helpt is dat de verhalen van de patienten sterk ingekort zijn, waardoor hun reacties nogal overdreven lijken.

"Ach nu stelt u me wel wat teleur hoor. Maar heeft u er dan helemaal niets uit opgestoken?"

Jawel, wat mij opviel, en ik ook wel herkende, is dat wij geneigd zijn te denken dat wij een bevoorrechtte/speciale positie innemen in het leven van anderen. Maar behalve bij de eigen partner blijkt dit vrijwel nooit het geval te zijn, het is een illusie te denken dat een ander zo met ons bezig is.
En het laatste verhaal, het titelverhaal, daar vond ik ook wel iets in want dat ging over een patient die zijn heil vindt bij de Overpeinzingen van Marcus Aurelius. Dat spreekt mij als lezer natuurlijk wel aan.

"Oh mag ik daar dan op inhaken? Ik zit net te denken, om u wat te remmen in het lezen van fictie, wil ik u nog een ander boek opgeven wat ik veel in mijn praktijk gebruik. Het is een wat lastig boek, waardoor u minder tijd zult hebben voor al die fictie. Het is van Paul van Tongeren, een oude vriend van mij en hoogleraar wijsgerige ethiek en het heet Leven is een kunst. Ik denk dat het echt wat voor u is! Past u wel op, want elk hoofdstuk besluit met een uitgebreide bibliografie en ik ken u, voordat dat ik het weet bent u weer ellenlange leeslijsten aan het maken en ik denk dat u mede daardoor in de depressieve leesstand terecht komt. Dus kunnen we dan afspreken: géén lijstjes?"

Goed hoor, dokter, u zegt het maar. Dan ga ik nu snel dat boek bestellen. Niets fijner dan het kopen van een boek met het excuus dat je het écht móét hebben. U heeft me daarnet een groot plezier gedaan.  Dag hoor, tot de volgende keer!





Joanna Rakoff en het vuur van de fictie

Nee, het was niet Eendagsvlinders van Irvin D. Yalom, dat het vuur van de fictie weer in mij ontstak. Het was Mijn jaar met Salinger van Joanna Rakoff.
Ik had een paar dagen vrij en liep even de biep in. Zag daar dit boek staan, dat stond op mijn lijstje dus ik nam het mee. Raak!

Rakoff werkte in 1996, ze was toen 24 jaar, een jaar als assistente bij een literair agentschap in New York. De belangrijkste client van dit agentschap was J.D. Salinger. Men heeft daar de schrijver van o.a. het cultboek Catcher in the rye op een voetstuk gezet, en daardoor vormt hij het centrum van de aandacht van Rakoff, alhoewel ze hem slechts een paar keer aan de telefoon krijgt en één keer in levende lijve voorbij ziet lopen.
Het gaat dan ook niet over Salinger, dit boek, maar over hoe zo'n literair agentschap werkt, over hoe je jezelf als schrijver probeert te ontwikkelen door bij zo'n agentschap te gaan werken maar vooral gaat dit boek over literatuur en over lezen. Rakoff schrijft ontzettend goed, dit plotloze boek leest als een trein! Het gaat tegelijkertijd ook over de ontwikkeling van een schrijfster-in-wording, over volwassen worden, over leven in NYC en het is een prettig licht boek.
En, niet het onbelangrijkste, het bracht mijn zin in fictie weer terug!

Kijk overigens ook nog even naar het filmpje van Maarten 't Hart over dit boek, hij voelt zich enorm bedrogen door de titel (daar kan ik het mee eens zijn) maar vindt het overigens een erg leuk boek.

Tegelijk met dit boek nam ik Roxy van Esther Gerritsen mee. Met hernieuwde zin (zie boven) begon ik er aan. Wat een geweldig boek! Het is een soort roadtrip van een heel maf wijf, 27 en net weduwe geworden. Haar man, 30 jaar ouder, is verongelukt terwijl hij naakt met zijn minnares in de auto zat.
Roxy gaat samen met haar dochtertje Louise, de oppas Feike en de assistente van haar man op pad. Ze weet niet hoe te rouwen, is een beetje de weg kwijt en heeft het hart op de tong, dus dat leidt tot op z'n zachts gezegd ongemakkelijke situaties.
Een tragikomisch verhaal waar ik doorheen vloog toen ik eenmaal aan de aparte stijl (korte zinnetjes, recht voor z'n raap) gewend was. Mooi!

En daarna was het tijd voor herlezing van Catcher in de rye althans ik las het nu in het nederlands als Vanger in het graan. Ik had er niet bij stilgestaan hoe groot de invloed van dit boek was in de jaren 50 in de VS, ik realiseerde me dat pas bij lezing van het boek van Joanna Rakoff. 
Ik zei: herlezing maar echt, als ik niet ooit had genoteerd dat ik dit boek had gelezen, dan zou ik ernstig aan mezelf zijn gaan twijfelen, want niets, maar dan ook niets wist ik er nog van. Ook geen herkenning tijdens het lezen, bij geen enkele scène begon er iets te dagen. Is dat raar of niet?
Wellicht heeft het me destijds weinig gedaan waardoor er niets is blijven hangen. Deze keer vond ik het een fijn boek wat wellicht wel extra lading kreeg door wat ik over Salinger had gelezen.
Franny en Zooey staat nu als volgende op de lijst, maar die heb ik nog niet eerder gelezen.

Toen ik vanmiddag mijn zakje uit de thee haalde, was het me duidelijk; een paar dagen vrij kunnen leiden tot een heel andere 'mindset'. Waarvan akte.


Komt een lezer bij de dokter

Dokter, ik heb een groot probleem.

"Daar ben ik voor, problemen, wat scheelt er aan?"

Ik zie mezelf als een hartstochtelijk lezer, altijd geweest, van kinds af aan. Maar de laatste tijd vraag ik me steeds meer af waar het toe leidt, al dat lezen. Al die verhalen, en dan al die meningen over die verhalen. Ik word er verschrikkelijk moe van. Die verhalen komen allemaal op hetzelfde neer: de liefde, de dood, de zoektocht die het leven is. Vriendschap, relaties, ziekte. Ik weet het, het klinkt raar als ik het zeg, maar ik heb het wel gezien allemaal. Ik heb er geen lol meer in. Ik ervaar een gevoel van....verveling?

"Mmmm....dat klinkt ernstig. Slaapt u wel goed?"

Nou nu u het zegt, ik heb snachts steeds dezelfde nachtmerrie, dat ik bedolven wordt onder een enorme berg boeken. Dat zijn dan allemaal nieuw verschenen boeken waarvan ik het idee heb dat ik die heel graag zou willen lezen. Maar het zijn er zo veel, dat dat nooit kan. Ik kan dan niet kiezen, met als gevolg dat ik helemaal niet meer lees.  Dan word ik badend in het zweet wakker met een gevoel alsof ik stik.

"Leest u nog wel, of bent u er helemaal mee gestopt?"

Nee, ik lees nog wel, mondjesmaat, maar het is nu bijna alleen maar non-fictie, omdat ik daar nog wel wat van opsteek.

"Maar dan valt het probleem toch wel mee, afgezien van uw nachtmerries?"

Ja maar ik wil dolgraag schrijven over die non-fictie boeken, omdat daar hele interessante dingen in staan.

"Maar wat wilt u nou zeggen dan?"

Nou, ik kan totaal geen inspiratie vinden om te schrijven, de lust ontbreekt mij. Ik kan me er gewoon niet toe zetten. Dus ik ben allerlei andere dingen gaan doen, maar lezen en schrijven horen daar niet bij.

"Als ik het allemaal zo eens beluister, lijkt mij dit een typisch geval van een existentiële leescrisis. Die past naadloos in de algemene midlife crisis, waarin u zich naar mijn mening bevindt. Ik heb goed en slecht nieuws."

Ja?

"Het goede nieuws is, dat het over gaat. Ik weet niet wanneer, maar het komt goed.
Het slechte nieuws is, dat ik u moet adviseren in therapie te gaan, hoewel ik weet dat u een hekel hebt aan therapie. Maar lezen moet leuk zijn. Thomas Mann, die men toch niet direct als een schrijver van onderhoudende verhalen zou typeren, zei het zelfs:
Kunst mag geen huiswerk en geen corvee zijn, geen bezigheid contre coeur, maar ze wil en moet plezier verschaffen, onderhoudend en inspirerend zijn, en op wie het werk deze invloed niet heeft, die moet het laten liggen en iets anders zoeken.

Dus als u er geen lol in hebt, dan moet u het niet doen. Maar u weet zelf ook wel dat u zich ongelukkig gaat voelen als u helemaal niet leest. Dus ik geef u als therapie mee, dat u elke dag een uurtje in een non-fictie boek leest met een onderwerp dat u interesseert. Vervolgens schrijft u elke dag een regeltje over wat u getroffen heeft in wat u gelezen heeft. Eén regeltje maar. Als u het boek dan uit heeft, dan heeft u toch bijna een blogpost bij elkaar geschreven! Zonder al te veel moeite."

Briljant dokter. Dat ik dat nou zelf niet kon verzinnen.

"Tja daar word ik rijkelijk voor betaald hè. Ik stel voor dat u dit een maandje gaat proberen, en dat u dan bij mij terugkomt om te kijken hoe we verder gaan.
Om te beginnen geef ik u als huiswerk het boek Eendagsvlinders van Irvin D. Yalom mee, een collega van mij. Het zijn 10 niet te lange verhalen over mensen die zich net als u in één of andere crisis bevinden. Wellicht vindt u hier herkenning en kan dit u verder helpen. Als u bij mij terugkomt, wil ik het graag met u over uw leeservaringen hebben."

Afgesproken dokter! Bedankt, en tot volgende maand!