Stephen Kelman - Pigeon English



Ik ging goed van start in dit boek, over een 11-jarig Ghanees jongetje, Harrison Opoku, dat met zijn moeder en zus Lydia in Londen komt wonen, in een naargeestige buitenwijk met gemeenteflats. Vader, oma en baby Agnes zijn achtergebleven in Ghana omdat er geen geld meer was voor meer tickets.

Harri moet, als opgroeiende jongen, niet alleen een totaal nieuwe (westerse) wereld leren kennen, maar ook de mores van de straatjongens om hem heen. Harri is gefascineerd door de Dell Farm Crew, een plaatselijke bende waarvan de leden namen hebben als Killa, Dizzy en X-fire. Die proberen Harri in te lijven in hun 'gang', maar Harri is te lief, te netjes om er deel van uit te maken. Hij houdt niet van geweld en zijn moeder waakt ervoor dat hij aan de fatsoenlijke kant blijft.

Harri is een heerlijk joch, dat heel aandoenlijk is in de manier waarop hij de wereld om hem heen probeert te begrijpen. Dat levert grappige beelden op, zoals over taal:
In England there's a hell of different words for everything. It's for if you forget one, there's always another one left over. It's very helpful. Gay and dumb and lame mean all the same.

Of over de wasserette:
The washing machines don't belong to any one person, they're for everybody who lives in the flats. You have to pay them money to make them work. Every machine is big enough to fit a person inside. One day I'm going to try it. I'm going to sleep inside it, it's one of my alltime ambitions.

Over waarom wij namen hebben:
A name is so Jesus will find you. Otherwise Jesus won't know who he's looking for and you'd just float in space forever. That would be hutious. What if you fell into the sun, you'd get burned up like human toast!

Zulke gedachten maken het verhaal een genot om te lezen, maar tegelijkertijd begint er een ander, onheilspellend gevoel omhoog te kruipen. Want Harri mag dan nog een naief onschuldig jongetje zijn, de andere jongetjes om hem heen zijn niet meer zo onschuldig, die leven in de keiharde wereld van de bendeoorlogen.
Harri heeft moeite om spel en werkelijkheid uit elkaar te houden. Als er een jongen wordt doodgestoken en de politie zich stil houdt, besluit hij met zijn vriendje Dean, die altijd CSI op tv kijkt, zelf de moordenaar te gaan zoeken. Om van de beloning die dan in het verschiet ligt, een Playstation te kunnen kopen. Hoewel het hilarische scenes oplevert, is het tegelijkertijd ook verontrustend, omdat de jongens niet doorhebben dat dit allang geen spel meer is.

De Pigeon in de titel is voor meerdere uitleg vatbaar. Het is de duif waarmee Harri vriendschap sluit. Voor wie hij stiekem meel uitstrooit op het balkon. En die hij ziet als zijn beschermduif, met wie hij denkbeeldige gesprekken voert.
Maar het is, zo las ik later, ook een verwijzing naar het pidgin, het creoolse Engels dat de taal is van de straatjongeren. Het is een mengeling van Engels en Afrikaans slang. Van sommige woorden is de betekenis goed af te leiden, maar er waren ook woorden bij die ik niet kon plaatsen, vooral omdat ik toen nog niet wist dat het pidgin english was: hutious (angstaanjagend)bijvoorbeeld, of Asweh. Ik dacht dat dat een Ghanees stopwoordje was maar dat blijkt een verbastering van 'I swear' te zijn.

In het begin schreef ik dat ik goed van start ging in dit boek en dat gevoel kon ik heel lang volhouden.
Maar wat voelde ik mij verraden aan het eind van het boek! Wat een dolk in de rug! Wat een schok maar wat een totale verrassing ook! Ik ga het niet verklappen, ik vond het eerst een anti-climax, maar uiteindelijk bedacht ik dat het toch precies past in dit knap geschreven, aangenaam te lezen verhaal.

Pigeon English is het debuut van Stephen Kelman (1976) en gebaseerd op een werkelijk verhaal. Kelman is met Pigeon English doorgedrongen tot de shortlist van de Man Booker prize for fiction (niet te verwarren met de Man Booker international prize) 2011, samen met: Julian Barnes (The sense of an ending), Carol Birch (Jamrach's menagerie), Patrick DeWitt (the Sisters Brothers), Esi Edugyan (Half Blood Blues)en A.D.Miller (Snowdrops).

Boekgegevens:
Uitgeverij Bloomsbury, 2011
Ik las dit boek: als ebook in de originele taal (221 blz)
Het boek is inmiddels ook in het Nederlands uitgebracht, (merkwaardigerwijze) onder dezelfde titel.

3 opmerkingen:

  1. Das een boekje dat ik eens uit de boek ga lenen, denk ik. Ik vind het super als boeken verteld worden door kinderen en je hebt me nieuwsgierig gemaakt!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hoi Marieke, ik raad je wel aan het boek in het Engels te lezen, ik vrees dat het 'pidgin' in vertaling een stuk minder effect heeft.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dat zal geen probleem zijn, ik probeer Engelse boeken altijd in het Engels te lezen :-)
    Toch bedankt voor de tip!

    BeantwoordenVerwijderen