Priya Parmar - Vanessa and her sister

Engelse fictie (VS, 2014)

Dit boek is nog niet vertaald

Bloomsbury-fans opgelet: Vanessa and her sister van Priya Parmar is een must read als je geïnteresseerd bent in de Bloomsbury groep, die cirkel van creatieve mensen rond de ‘Stephens’: Vanessa, Thoby, Virginia en Adrian.

De titel geeft al aan dat het dit keer niet Virginia is die in de spotlights staat maar haar oudere zus Vanessa. Het boek is geschreven in de vorm van een dagboek van Vanessa, en loopt van 1905 (als alle Stephens nog samen wonen in het huis dat zij na de dood van hun vader in 1904, door toedoen van Vanessa hebben betrokken aan Gordon Square, Bloomsbury in Londen) tot aan 1912, als voor het eerst een schilderij van Vanessa Bell meedoet aan één van de wereldberoemde tentoonstellingen van Roger Fry.

In haar nawoord geeft Parmar aan dat haar probleem in het geval van Vanessa en Virginia niet een gebrek aan informatie maar een teveel aan informatie was; dagboeken, briefwisselingen, essays, boeken van en over de diverse leden van de groep. Vanessa is één van de weinigen die in werkelijkheid geen dagboek heeft bijgehouden en daar begint de fictie van Priya Parmar.

Ze heeft zich, ik zou bijna zeggen uiteraard, gehouden aan de historische werkelijkheid die we kennen en heeft haar fictionele draden vooral gesponnen rond de karakters van Vanessa, Virginia, Clive Bell, Lytton Strachey en Roger Fry. Andere leden van de groep komen ook aan bod maar in een minder prominente rol: Duncan Grant, Violet Dickinson (vriendin van Virginia), Morgan Forster (E.M. Forster), Walter Headlam, Maynard Keynes, Henry Lamb, Walter Lamb, Desmond MacCarthy, Ottoline Morrell, Margery Snowdon (vriendin van Vanessa) en, via een briefwisseling, Leonard Woolf.

Het is dus een nogal karaktergedreven verhaal, waarbij het vooral gaat om het psychologische spel dat gespeeld wordt tussen Clive, Vanessa en Virginia. In het bohemien milieu waarin de levens van de Bloomsbury groep zich afspelen doet zo’n beetje iedereen het met iedereen en lijkt geslacht er weinig toe te doen. Vanessa komt er pas na haar huwelijk achter dat Clive het heeft bedoeld als een ‘vrij huwelijk’ en het is met name de relatie van hem met Virginia (een relatie die, zo suggereert Parmar, uitsluitend geestelijk van aard was) die haar erg dwars zit.
Virginia komt uit dit boek niet uit naar voren als een erg warm en sympathiek mens. Ze heeft zichzelf zo afhankelijk gemaakt van haar zuster, dat ze iedereen die daar tussen komt ofwel haat ofwel probeert te verleiden. Haar psychische labiliteit maakt het er niet beter op. Wat Parmar vooral duidelijk maakt is de kracht en stabiliteit van Vanessa, zonder wie Virginia waarschijnlijk niet had kunnen uitgroeien tot zo'n groot schrijfster.

Hoewel fictie, vond ik dit boek een waardevolle toevoeging aan mijn kennis over cq beeld van de Bloomsbury groep. De geestelijke en artistieke groei van Vanessa is prachtig beschreven, het is dit keer dan ook vooral Vanessa en niet Virginia die na het lezen op je netvlies blijft hangen, en waarvan je meer wilt weten. Een bijzonder boek.

Vanessa and her sister is het tweede boek van Priya Parmar. Eerder schreef zij de eveneens historische roman Exit the actress (2011), over de engelse actrice Nell Gwyn (1650-1687)  die lange tijd de minnares van de engelse koning Charles II is geweest.