De UPs en downs van Myrthe van der Meer

Van der Meer met Theo Maassen in 24 uur met

Ik las de twee boeken van Myrthe van der Meer (31, pseudoniem) niet omdat ze zo slim gepromoot was in de (boeken-)week van de waanzin, maar omdat ik haar in het programma ’24 uur met’ gezien had, één van de boeiendste uit de reeks. Ik zag een mooie jonge vrouw die ogenschijnlijk alles mee had, en die toch praatte over zelfdoding alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Gaandeweg zag je wel dat ze zich toch wel wat eigenaardig gedroeg, dan
weer snel en dan weer langzaam praatte en regelmatig liep te ijsberen. Ik werd daardoor geintrigeerd en nieuwsgierig naar haar boek PAAZ. PAAZ is een autobiografische roman waarin het relaas van Myrthe waarheidsgetrouw is beschreven (maar waarbij uiteraard alle namen zijn veranderd).

In PAAZ (Psychiatrische Afdeling Academisch Ziekenhuis) wordt Emma voor de eerste keer opgenomen. Ze denkt dat ze overwerkt is in haar functie als redacteur bij een uitgeverij, maar ze blijkt zwaar depressief te zijn en wordt doorgestuurd naar de PAAZ, waar ze vervolgens 5 maanden zal blijven. Van der Meer schrijft direct en invoelbaar, niet alleen over zichzelf maar ook over haar medepatienten en de verpleegkundigen, psychologen en psychiaters, waardoor je een goed beeld krijgt van hoe dat werkt, als je een depressie hebt. Hoe denk je dan, hoe kom je de dag door, wat gebeurt er tijdens zo’n groepstherapie of gesprek met een psycholoog. Maar ook hoe zo’n afdeling reilt en zeilt. In die zin had het wel een beetje weg van Het Bureau, waarin het ook gaat om het wel en wee van een groep eigenaardige mensen met botsende karakters die tot elkaar veroordeeld zijn. Emma krijgt uiteindelijk de diagnose Asperger, een vorm van autisme.

Net toen ik het boek uit had, verscheen UP, een soort vervolg op PAAZ, want in UP wordt Emma na twee jaar voor de tweede keer opgenomen omdat ze van plan was een grote hoeveelheid medicijnen in te nemen ‘om van de depressie af te zijn en eindelijk weer eens gewoon te leven:

“Alles paste in elkaar, alles was één, ik zag het verband: alles was hetzelfde, groot en klein, arm en rijk, leven en dood. En aangezien leven en dood hetzelfde waren, concludeerde ik dat als ik een eind aan mijn leven zou maken, het depressieve deel in mij zou sterven. Daarna kon ik gewoon lekker door met mijn leven.” (Opzij, maart 2015)

Huh? Het blijkt dat ze naast Asperger ook nog ‘kortcyclisch manisch-depressief’ is met wanen en hallucinaties. In de manische periode (of de overgang van depressief naar manisch) krijg je dat soort kronkels in je hoofd.
Van wanen en hallucinaties had ik zelf altijd het idee dat je dan de meest vreemde en fantastische (angstige) dingen ziet en hoort, maar dat valt in de praktijk wel mee. Emma ziet wel eens een hond in een hoekje staan, en één keer staat ze in de ziekenhuiswinkel en spreekt iedereen opeens Pools, dat soort dingen.
Als de juiste medicijnmix gevonden is en Emma zich realiseert dat zij niet alleen de ziekte manische depressiviteit hééft maar dit ook is wie zij ís, is ze klaar om weer zelfstandig een leven te leiden.
Ik moet zeggen dat ik tijdens dit tweede boek wel een beetje zat werd van alsmaar die huilbuien, het zelfmedelijden, het jezelf zien als een last. Twee boeken over de paaz is misschien toch wat te veel van het goede. Zelf zegt ze hierover:

“PAAZ is veel lichter dan UP; de paaz was de hoofdpersoon. UP gaat over mijn innerlijk, en het innerlijk is nooit leuk als je op de paaz terechtkomt.”

Conclusie: de boeken zijn niet alleen goed geschreven maar voegen ook echt iets toe aan je kennis over de psychiatrische wereld. Als je er één wilt lezen, lees dan bij voorkeur PAAZ, die vind ik toch net iets beter.