Florence Tonk - Blijf bij ons

Deze recensie maakt deel uit van een blogtournee, georganiseerd door Not Just Any Book. Op de site een compleet overzicht van het tournee-schema en meer informatie over de organisatie.

Emma Daalbergen verhuist met haar vriend Rogier mee naar Kiev, waar Rogier een nieuw bedrijf moet opzetten. Al gauw is hij bijna dag en nacht in touw voor zijn werk terwijl Emma op hun gemeubileerde flatje een beetje weg zit te kwijnen. Ze is inmiddels wel begonnen met het leren van Russisch maar voelt zich niet thuis in deze vreemde stad en ziet er niets in om de stad te gaan verkennen.
Als Rogier via een collega een tip krijgt om voor de weekenden een datsja (russisch buitenhuis) te kopen op het Oekraïnse platteland niet zo ver van Kiev (om precies te zijn in het gehucht Zagoeblene) raakt Emma onmiddellijk geinteresseerd. De datsja wordt gevonden en gekocht, en al snel blijft Emma ook doordeweeks op de datsja wonen. Het is een heel primitief buitenhuis, er is geen douche en toilet. De toilet wordt gemaakt door een houten hok met een gat neer te zetten....dan weet je wel hoe comfortabel het is. Toch heeft Emma het naar haar zin, ze begint een moestuin aan te leggen en doet tussendoor haar vertaalwerk.
Ze raakt bevriend met de directeur van het plaatselijke schooltje, Fedir (Fedja)Boerjak en zijn vrouw Loeba.
Fedja vraagt haar voor enkele uren per week Engelse les te geven, en zo leert ze Lesya kennen, die met haar alcoholistische grootmoeder in een armoedige situatie leven.
Lesya houdt van lezen en ze wil niets liever dan Engels studeren in Kiev, weg van de voor haar verstikkende sfeer van het dorp en haar in zichzelf gekeerde grootmoeder.
Emma trekt zich het lot van Lesya aan en probeert haar te begeleiden naar het toelatingsexamen voor de opleiding. Lesya heeft een geheim. Emma kent dit geheim, en het bezwaart haar gemoed. Tegelijkertijd raakt Emma veel meer dan bevriend met Fedja en zo heeft ze zelf ook haar geheim. En geheimen komen vroeg of laat altijd uit...

Florence Tonk heeft met haar prozadebuut een mooi boek afgeleverd. Haar achtergrond als dichteres merk je in haar geconcentreerde taalgebruik, wat mij zeer bevalt.
Er is steeds een spanningsveld voelbaar tussen de geëngageerdheid van de schrijfster, die zich onder andere laat horen in de beschrijvingen van de gevolgen van de kernramp van Tsjernobyl en De Grote Honger in de Oekraïne, en de door haar zo mooi beschreven plattelandsromantiek.
Florence besteedt met name veel aandacht aan de relaties die Emma heeft met de verschillende dorpsbewoners, en haar gevoelens hierover.
Mooie vondst zijn de brieven die Lesya van haar grootvader heeft gehad (die al jaren geleden overleden blijkt te zijn) over de kernramp en de gevolgen voor de bewoners van dit gebied. Lesya's vader en moeder zijn, direct danwel indirect, door deze kernramp overleden. Als oefening vertaalt Lesya deze brieven, waardoor wij ze ook te lezen krijgen.
Op ongeveer 3/5 van het verhaal vraagt een (school-)collega van Emma op nogal agressieve toon wat ze eigenlijk in Zagoeblene te zoeken heeft:

...waarom besluit je in je eentje in een dorp vol vreemden te gaan wonen die volgens jou een traumatisch verleden met zich meedragen dat te groot en te moeilijk is om te overzien? Dorpelingen die nergens anders heen kunnen. Terwijl jij, met je paspoort dat toegang heeft tot elk wenselijk paradijs op aarde, verkiest hier te zijn? Ik bedoel: rust en natuur vind je wel op meer plaatsen. Waarom zit je niet liever onder een palm op een tropisch eiland uit een kokosnoot te drinken? Ik zou het wel weten!

Emma kan hier eigenlijk geen antwoord op geven, ze weet gewoon niet waarom ze in dit dorp blijft hangen. En wij, als lezers, snappen het ook niet helemaal. Maar het mooie is: het maakt niet uit, dat we het niet snappen. Want inmiddels ben je al dat hele eind meegegaan met Emma, heb je in haar datsja gewoond, je in het zweet staan werken in haar moestuin en haar geheimen gedeeld, en wil je alleen nog maar weten hoe het haar verder vergaat, al voel je wel aan dat het geen happy end gaat worden. Het boek besluit met een geweldige ontknoping die letterlijk en figuurlijk een einde maakt aan die mooie plattelands-idylle en alle geheimen vermorzelt.

Heerlijk boek, en op enkele slordigheidjes na, een sterk debuut.

Florence Tonk schreef eerder een poezie-bundel: Anders komen de wolven. Ze heeft zelf een jaar in Kiev gewoond.

Boekgegevens:
Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2010, 239 blz.
ISBN 9789046809006
Ik las dit boek: als recensie-exemplaar