Een beeld wat niet helemaal klopt, zo begrijp ik na lezing van Persepolis.
Marjane Satrapi is 9 jaar oud als in 1979 de revolutie uitbreekt tegen de dictatuur van de sjah, met als uiteindelijk doel de politieke gevangenen onder de sjah te bevrijden en een vrije en democratische republiek te stichten. Helaas wordt, zoals dat nu ook gebeurt in veel arabische landen, door de islamitische fundamentalisten misbruik gemaakt van het politieke vacuum dat ontstaat nadat de sjah is verjaagd. Het begint met het uitvaardigen van het decreet dat vrouwen voortaan hoofddoekjes moeten dragen maar het wordt steeds strenger en de protesten tegen dit nieuwe regime worden steeds harder de kop ingedrukt. Ayatollah Khomeini roept de oorlog uit tegen Irak, een oorlog die vele duizenden het leven zal kosten.
Satrapi is een nogal rebels kind en brengt zichzelf daarmee nogal in gevaar, vooral tegenover "de wachters van de goddelijke rechtvaardigheid" ofwel de islamtische straatpolitie. Gelukkig voor haar komt zij uit een middenklasse gezien met hoog opgeleide en bemiddelde ouders die vooruitstrevend denken en het geld hebben om Marjane weg te sturen, omdat zij zien dat zij het zich onmogelijk maakt met haar (in hun ogen wel terechte) rebelse gedrag en steeds meer van hun vrienden in de gevangenis verdwijnen. Ze wordt op haar 14e naar Oostenrijk gestuurd, naar een vriendin van haar moeder. Ze komt terecht in een nonnenklooster maar wordt als buitenlandse niet geaccepteerd. Ze vereenzaamd en keert op haar 18e terug naar Iran. Ze trouwt al vrij snel, maar is niet gelukkig. Pas als ze op de kunstacademie haar passie ontdekt, realiseert ze zich hoe belangrijk het is om zichzelf in vrijheid te kunnen en mogen ontwikkelen. Ze gaat scheiden en vertrekt naar Frankrijk.
door de extreme repressie van het regime was iedereen alleen nog maar bezig met zich af te vragen of hij/zij wel voldoet aan de regeltjes (zit m'n hoofddoek wel goed, is mijn broek wel lang genoeg etc) en was er geen tijd meer om na te denken over de vrijheid van denken en meningsuiting.
"Dat hadden ze goed gezien. Wie bang is, raakt zijn vermogen kwijt om dingen te analyseren of na te denken. Angst is in alle dictaturen altijd de motor van de repressie geweest. Het zichtbaar laten van je haar of jezelf opmaken worden vanzelf daden van verzet".
En dat verzet was er wel degelijk, toont Satrapi ons. Zij wil daarmee aangeven dat er wel degelijk een verschil is tussen het officiële beeld van Iran en het echte leven van de mensen, datgene wat binnenskamers gebeurde.
Ook wil zij ons vertekende beeld van Iran als "fundamentalistisch, fanatisch en terroristisch" land nuanceren.
Persepolis was de Stad van de Perzen, de residentie van de Perzische sjahs gebouwd in de 5e eeuw voor Christus. Voor Satrapi het symbool van de oude en grootse beschaving die Iran ook was. De vele Iraniërs die hun vrijheid hebben verdedigd, gevallen zijn in de oorlog tegen Irak, gevlucht of gedood zijn, die mogen niet vergeten worden. Met Persepolis brengt zij een eerbetoon aan deze landgenoten. En dat heeft ze prachtig gedaan, want ik vond Persepolis een fantastisch boek. Het is niet zomaar een stripverhaal. Het is een persoonlijk verhaal maar met een diepere lading. Het brengt je plezier maar laat je ook nadenken, eigenlijk de mooiste combinatie die een boek kan hebben.
Marjane Satrapi (1969, Teheran) woont in Parijs met haar Zweedse man Mattias Ripa.
Andere vertaalde graphic novels van haar hand zijn De muzikant en Kruissteekjes.
Ik las de complete Persepolis (het bestaat oorspronkelijk uit vier delen), uitgegeven door Atlas (346 blz).
Van Persepolis is ook een animatie-film gemaakt.
Hoi Joke, ik vind dit ook een geweldig boek. Een mooi boek om verder te lezen over Iran is het boek van Ryszard Kapuscinski: Sjah der sjahs. De Poolse verslaggever maakt inzichtelijk waarom het bewind van de Sjah was gedoemd om ineen te storten. Groetjes, Erik
BeantwoordenVerwijderenDank voor de tip, Erik!
Verwijderen