John Williams - Augustus

Wie was keizer Augustus?

In 2014 is het 2000 jaar geleden dat keizer Augustus stierf, wat dat betreft had ik het lezen van Augustus van John Williams niet beter kunnen plannen. In het kader van dit herdenkjaar, en vanwege de Week van de Klassieken van 13 tot 21 maart was het boek Keizers sterven niet in bed van Fik Meijer gratis te downloaden.
Wat opvalt is dat Fik Meijer geen rooskleurig beeld van keizer Augustus heeft: "Ik hoop dat bij de herdenking van nu meer aandacht is voor de kritische noot. Augustus heeft het rijk tot rust gebracht, maar hij hielp ook iedereen om zeep die hem in de weg stond." (Volkskrant van zaterdag 15 maart 2014) terwijl John Williams juist een hele integere, terughoudende, vriendelijke man schetst. Ik denk dat dat meer zegt over John Williams dan over de keizer zelf.

Ik heb altijd gedacht dat Julius Caesar de eerste keizer van Rome was, maar dat blijkt niet zo te zijn. Pas zijn opvolger Augustus heeft zichzelf tot keizer laten bestempelen.
In de roman Augustus wordt het leven van Gaius Octavius, later Caesar Augustus, geschetst vanaf het moment dat Julius Caesar hem als zijn zoon aanneemt  tot en met het sterfbed van deze Augustus.
Niet alleen wordt een prachtig beeld gegeven van hoe het in Rome en het romeinse keizerrijk toeging bij de hoogste stand, maar ook worden de karakters van Augustus en zijn vrouwen, vrienden en dochter Julia diepgaand ontleed. Met name dochter Julia speelt een grote rol in het boek, zij is het, die Augustus zijn menselijkheid geeft.

Het boek is geschreven als een brievenboek. Williams heeft dit zo gedaan, om ten eerste verschillende stemmen commentaar te laten geven op de gebeurtenissen en ten tweede het verhaal een gevoel van frisheid te geven, van hedendaagsheid. En eerlijk gezegd, het politieke gekonkel en de persoonlijke conflicten daaronder, de misstappen en verleidingen, het zou zo ook in de hedendaagse politiek kunnen plaatsvinden.

In het eerste deel is het vooral de strijd die Augustus moet aangaan met zijn vijanden, en met de senaat, om hem de middelen te geven het keizerrijk uit te breiden. Het gaat hier meer om de geschiedenis, de politiek, de strategieën, list en bedrog. In het tweede deel wordt het heel persoonlijk, dan gaat het dagboek van dochter Julia een grote rol spelen en krijg je als lezer een steeds beter beeld van wie Augustus was en vooral: waarom hij was zoals hij was. In de versie van Williams heeft Augustus, het publieke belang altijd laten prevaleren boven zijn persoonlijke behoeften en wensen, en dit heeft hem regelmatig in conflict met zichzelf gebracht. De voortdurende strijd tussen persoonlijke en publieke belangen, dat is naar mijn mening ook het thema wat Williams sterk naar voren heeft willen brengen. Een thema dat ook vandaag nog uiterst relevant is.

Maar die Augustus....die hield me wel bezig. Williams zet hem neer als een soort Stoner, een man trouw aan zichzelf maar heel introvert, iemand die heel erg op de achtergrond zijn eigen gang gaat. Maar dat rijmt niet met een machtig man als deze keizer, die ook vele moorden op zijn geweten heeft en veel oorlogen heeft uitgevochten.

Ik lees er dan nog maar Fik Meijer en Suetonius (Keizers van Rome) op na. En stel mijn mening over de persoon Augustus nog even uit. Die over het boek Augustus niet; dat was gewoon weer een prachtig boek.

Ik las de engelstalige uitgave.
De Nederlandse vertaling van Augustus verschijnt op 19 augustus bij uitgeverij Lebowski, precies 2000 jaar na zijn sterfdatum.