Susan Hill - Howard's End is on the landing

Susan Hill (1942) is een Engelse schrijfster. Zij schreef veel zo niet misdaadromans dan toch romans met veel suspense, waaronder The woman in black en I'm the king of the castle, waarvoor ze de Somerset Maugham award kreeg.
Howard's End is haar verslag van een jaar lezen uit de eigen boekenkast.

Ik zal er kort over zijn: het viel tegen. Normaal lees ik 'boeken over boeken' nog liever dan de boeken zelf, maar in dit geval heb ik toch regelmatig een stukje overgeslagen? Waarom. Meerdere redenen:
- het boek bevat allemaal korte stukjes over een soort boek (Pop-up boeken, kinderboeken, reisboeken, boeken van vrouwen etc) of over een schrijver/schrijfster (Virginia Woolf, Dickens, Trollope, Hardy). Maar de stukjes zijn te kort om iets substantieels te kunnen bieden.
- het is heel erg gebaseerd op een engelstalige 'literaire opvoeding' met veel kinder- en jeugdboeken die voor een engelstalige lezer waarschijnlijk heel veel jeugdherinneringen oproepen maar bij mij niet
- het is weer een hoop 'showen met bekenden' dat wil zeggen: ze kent die schrijver persoonlijk, en ze kent het knechtje uit de drukkerij van Virginia Woolf, ze kent de uitgever van ..... etc. Dat kom ik meer tegen in bibliografieen of autobiografieen van schrijvers en ik snap het voor een deel wel, maar de lezer heeft daar niets aan

Toch staan er ook wel mooie stukken in, bijvoorbeeld over langzaam lezen, lezen voor de ziel, over hoe boeken je vormen, over 'the comforting, inhabited, friendly silence of a house full of books'.

Of over The Reader's Guide to Everyman's Library:

"I have this small red book I did not know I owned beside my bed, to open at random if I can't sleep so that I can read about books I have read, books that I have not, books I certainly ought to have read and books I would probably find well-nigh unreadable, and it makes up a fascinating journey through what the compiler of the Everyman's Library thought worthy of being included. I would give a lot to own the complete 1000 books in their original form. The collection would last the rest of my lifetime, and round again, without need to venture further. Reading the brief notes about authors and books makes my mouth water. There is something exciting about so much knowledge and information, so many great works of the imagination, so many stories, all set out here in a volume which is like a cross between a catalogue, a bookshop, a library and an array of samples."

Laat ik besluiten met haar lijst van veertig boeken waarmee ze als het zou moeten (als ze bijvoorbeeld op het spreekwoordelijke eiland terecht zou komen)de rest van haar leven zou toekunnen. Het zijn denk ik stuk voor stuk boeken die de moeite waard zijn (veel overbekende werken, maar ook wat - voor mij althans - totaal onbekende) want zij spreekt over elk boek hier genoemd met enorm veel passie. En tenslotte zijn wij, lezers, toch gek op lijstjes?
Dit is de List of Forty:
The Bible
the Book of Common Prayer (1662)
Our Mutual Friend, Dickens
The Mayor of Casterbridge, Thomas Hardy
Macbeth, Shakespeare
The Ballad of the Sad Café, Carson McCullers
A House for Mr Biswas, VS. Naipaul
The Last september, Elizabeth Bowen
Middlemarch, George Elliot
The way we live now, Trollope
The last chronicle of Barset, Trollope
The blue flower, Penelope Fitzgerald
To the lighthouse, Viginia Woolf
A passage to India, E.M.Forster
Washington Square, Henry James
Troylus and Criseyde, Chaucer
The heart of the matter, Graham Greene
The house of mirth, Edith Warton
The rector's daughter, F.M.Mayor
On the black hill, Bruce Chatwin
The Diary of Francis Kilvert
The mating season, Wodehouse
Galahad at Blandings, Wodehouse
The pursuit of love, Nancy Mitford
The bell, Iris Murdoch
The complete poems of W.H.Auden
The Rattle bag, edited by Seamus Heaney and Ted Hughes (verzameling gedichten)
Learning to dance, Michael Mayne
Flaubert's parrot, Julian Barnes
A time to keep silence, Patrick Leigh Fermor
The big sleep, Raymond Chandler
Family and friends, Anita Brookner
Wuthering Heights, Emily Bronte
The journals of sir Walter Scott
Halfway to heaven, Robin Bruce Lockhart
The Finn Family Moomintroll, Tove Jansson
Clayhanger, Arnold Bennett
Crime and punishment, Fyodor Dostoevsky
Amongst women, John McGahern
The Four Quartets, T.S.Eliot

Inderdaad, Howard's End staat er niet bij.

Jodi Picoult - De tweede dochter (My sister's keeper)

Zo heel af en toe lees je een boek waarvan je terwijl je het leest al weet dat het je een stukje zal veranderen. Dat er een minieme verschuiving zal zijn in de manier waarop je de wereld bekijkt. En dat het daarom een boek zal zijn dat je niet zult vergeten. Ik had dat met De duiker van Ann Packer en met De wijde hemel van Alice Sebold. En nu met dit boek van Jodi Picoult.

Ik zag dit boek steeds opduiken op Goodreads (http://www.goodreads.com/), constant met 4 of 5 sterren. Dat leek me wel iets om te gaan lezen. Maar toen ik het uit de biep haalde en het omslag zag en vooral het pictogram dat eraan gegeven was:
vreesde ik het ergste.
Geheel onterecht, zoals al snel bleek.

Het verhaal: een man, Brian, en een vrouw, Sara, krijgen samen twee kinderen, een zoon, Jesse en een dochter, Kate. Na twee jaar blijkt de dochter ziek te zijn. De diagnose: acute promyeloïde leukemie. Een levensbedreigende ziekte die een kind niet lang overleeft zonder een geschikte donor. Die donor blijkt er niet te zijn, waardoor de ouders uiteindelijk besluiten nog een kind te 'nemen' die wel de genetische kenmerken bezit om de perfecte stamcel-donor te kunnen zijn. Dat kind wordt Anna, die bij de geboorte al haar eerste onbaatzuchtige daad doet: het leveren van navelstrengbloed.
Daarna volgen vele bloed-en beenmergdonaties. Alles staat in het teken van het in leven houden van Kate, ook voor de andere kinderen. Dat laat Jesse langzaam ontsporen, en laat Anna zich als ze dertien is afvragen wie zij eigenlijk zelf is. Ze wil haar eigen keuzen maken, en spant daarom een rechtzaak aan tegen haar ouders. Haar eis: juridische ontvoogding om medische redenen.
We volgen deze strijd door de ogen van alle betrokkenen; elk hoofdstuk is een andere stem: die van Anna zelf, haar advocaat Campbell, haar gezinsvoogd Julia, haar broer, haar zus, haar vader en moeder. Om beurten vertellen zij hun kant van de zaak. Hierdoor leer je alle kanten van deze morele kwestie, die door de ontwikkelingen in het stamcelonderzoek heel aktueel geworden is, kennen, en ook de personen zelf. Want je volgt hen in hun gedachten over het leven, hun dromen, hun angsten en twijfels. Daardoor komen alle betrokkenen tot leven en daardoor raak je zelf ook verstrikt in de ethische vragen die zij trachten te beantwoorden; want allemaal brengen ze wel iets naar voren waar je het mee eens kunt zijn. Met huid en haar raak je erbij betrokken, en dat is de kracht van dit hartverscheurende boek; het is, ondanks de materie, geen drakerig of melodramatisch boek geworden. Het gaat over het wezen van het mens zijn en daarom laat het je niet los voordat jij aan het eind gekomen bent en met (in mijn geval) tranen in je ogen de laatste bladzijde omgeslagen hebt.

Anya Seton - Katherine (eng.)

Anya Seton was de schrijversnaam van Ann Seton (1904-1990) een Amerikaanse die geruime tijd in Engeland en Frankrijk heeft doorgebracht. Zij schreef 'historical romances' waarbij zij een doorwrochte studie maakte van de historische feiten die de basis vormden van haar verhalen. De roman Katherine is uit 1954 en is naast Dragonwyck en Foxfire haar bekendste roman.
De roman bestrijkt een periode van 30 jaar, van 1369 tot 1399 en vertelt de op waarheid beruste liefdesgeschiedenis van Katherine de Roet, dochter van de Vlaamse ridder Sir Payn Roet en John of Gaunt, derde zoon van koning Edward III, broer van de Black Prince (Edward van Woodstock, prince of Wales), graaf van Lancaster. De romance leidt uiteindelijk tot een huwelijk die de basis vormt van de koninklijke huizen van Tudor, Stuart en Windsor.

Ik vond dit een fenomenale roman. De uitgave die ik gelezen heb is een 'Hodder great read' en een great read, dat was het. Het is een avonturenroman en liefdesverhaal, maar ingebed in een grotere historische context die het diepte en dimensie geeft. Er gebeurt veel met Engeland in die dertig jaar; van de verwoestende werking van de zwarte dood bij de aanvang van het verhaal, via de dood van koning Edward III en de kroning van de kind-koning Richard II tot de oorlogen met Frankrijk en Spanje, de boerenopstand van 1381 die een groot gedeelte van Londen verwoestte en de pelgrimages. En natuurlijk de intriges aan het hof. Daarnaast wordt het contrast tussen de adel en de burgers mooi beschreven, door Katherine bevriend te laten raken met enige van die burgers. Er komen ook veel beroemde Engelsen in voor, die van dichtbij worden beschreven. Adelijke heren rond het hof uiteraard, maar ook een figuur als de dichter Geoffrey Chaucer en de theoloog John Wycliffe. Ik ben werkelijk ondergedompeld geweest in deze wereld.
Ondanks deze historische context denk ik toch dat, gezien de liefde die als een rode draad door het verhaal loopt, dit boek de vrouwelijke lezers onder ons meer zal bekoren dan de mannelijke.

Helaas zijn de boeken van Seton niet meer in vertaling te krijgen, behoudens een enkel antiquarisch exemplaar. Wat een schande, dat zulke mooie verhalen de nederlandse lezer onthouden worden.

Richard Yates - Cold Spring Harbor (eng.)

Richard Yates (1926-1992) kennen de meesten van ons van zijn (prachtig verfilmde) eerste, en volgens velen beste, roman Revolutionary Road (1961).
Met de leesclub las ik een minder bekend boek van deze schrijver: Cold Spring Harbor. Hoewel 25 jaar later geschreven is de thematiek vrijwel gelijk aan die in Revolutionary Road.
Yates schrijft over mensen die het geluk niet kunnen vinden en niets te lachen hebben. Hij beschrijft die mensen in hun relatie tot elkaar, en vooral de relatie man-vrouw. De ouders van Yates scheidden toen hij drie was, vervolgens werd de jonge Richard van plaats naar plaats gesleept. Yates heeft zelf het geluk ook niet gevonden, hij is tweemaal gescheiden. Ik noem deze feiten omdat het misschien wel bepalend is geweest voor zijn schrijverscarrière. Geen van de huwelijken die in zijn genoemde boeken worden beschreven, zijn gelukkig en de meeste lopen slecht af.

In Cold Spring Harbor, dat net als Revolutionary Road speelt in de jaren 50, volgen we Evan Shepard, zoon van de vervroegd gepensioneerde militair Charles Shepard en een zenuwzieke moeder Grace. Na een jeugd waarin de protaganist maar niet wilde deugen vat hij een passie op voor auto's, en hiermee krijgt hij vat op zijn leven. Hij ontmoet Mary Donovan die al snel zwanger raakt, en dat betekende in de tijd dat beiden veel te jong vast kwamen te zitten in een huwelijk. Na anderhalf jaar loopt dat huwelijk spaak. Evan gaat terug naar zijn ouders, Mary gaat studeren en het kind, het meisje Kathleen, wordt gestald bij de ouders van Mary.
Evan leeft een doelloos en uitzichtloos leven als arbeider in een machinefabriek. Tot hij, met zijn vader op weg naar een oogarts in New York, autopech krijgt en zij zomaar ergens aanbellen, om een garage te kunnen bellen. Het is Gloria Drake waar zij terechtkomen. Een wat fletse, gescheiden vrouw met een zoon, de sukkelige Phil, en een dochter, Rachel. Gloria is een eenzame vrouw die wel verlegen zit om een praatje en in de welbespraakte Charles wel wat ziet. Zoals Evan wel wat in de dochter, Rachel, ziet.
Evan en Rachel krijgen een relatie en om alle onzekerheid uit te bannen, besluiten ze al snel om te trouwen. Al snel is Rachel zwanger. Gloria ontpopt zich als een soort 'Mrs. Bucket', maar dan een versie waar je niet om kunt lachen. Om net zo 'op stand' te wonen als 'Captain Charles' koopt ze een huis in Cold Spring Harbor en biedt het jonge stel, dat niet zo veel te verteren heeft, aan om voor een klein bedrag bij haar in het huis te trekken. Dit is het begin van het eind, maar voor het zover is krijgen we nog heel wat treurnis te verstouwen, vooral door de bemoeizucht van Gloria en haar vurige wens om bij de gegoede klasse te horen.

Geen vrolijk boek dus maar wel een goed boek, want zo geschreven dat het schrijnt,te lezen over de relaties tussen deze ongelukkige mensen. Om er als buitenstaander steeds boven te kunnen staan: gelukkig ben ik niet zo, gelukkig heb ik niet zo'n relatie. En hoewel er weinig 'gebeurt', lees je door omdat je toch steeds het onheil voelt hangen en benieuwd bent waardoor en op welke plek het tenslotte neerdaalt. Een melancholisch stemmend verhaal in 192 relativerende bladzijden.

Vrij

Jippie, bijna 2,5 week vrij. Dat betekent: lekker rondlummelen en vooral: veel lezen!

Van de week al het boek Howard's End is on the Landing (A Year of reading from home) van Susan Hill gedownload van Amazon:

"One day British novelist Susan Hill went to the bookshelves in her home looking for a copy of Howards End. She didn’t find it (at least not at first), but she did come upon several other books she had never read. That started her thinking: Why not devote a year’s reading time just to the books on her own shelves? The project launched, she began a systematic browse through all the books in her house (it’s an old house with lots of floors and shelves on every floor, not to mention the landings between floors). This delightful bibliophile’s memoir records her experience, both the browsing and the reading. Along the way, she developed a kind of second project: If she could only keep 40 books, which ones would they be? The list of 40 appears at the end, and it’s a charmingly eccentric batch of books, but the real fascination in reading Hill’s ruminations isn’t about the list but, rather, about how she reads and how living with books enriches her life. Those who collect books in any fashion will be lost in their own memories as Hill muses on “things that fall out of books,” or defends writing in books, or, best of all, argues against overorganizing the books on her shelves (no more wonderful surprises). Just try to read this book without nosing around your own shelves."

En vanavond, terwijl ik een beetje door Broese in Utrecht liep te slenteren, viel mijn oog op een nieuw boek van Alberto Manguel: De kunst van het lezen (A Reader on reading). Vers van de pers, maar raar dat ik er niets over gelezen had, want als liefhebber van boeken over boeken ben ik daar doorgaans toch wel erg op gespitst. Het was daardoor wel een extra aangename verrassing!

Nu nog een beetje mooi weer erbij, dan ben ik helemaal tevreden (maar met slecht weer hoef ik me ook niet te vervelen).