Richard Yates - Cold Spring Harbor (eng.)

Richard Yates (1926-1992) kennen de meesten van ons van zijn (prachtig verfilmde) eerste, en volgens velen beste, roman Revolutionary Road (1961).
Met de leesclub las ik een minder bekend boek van deze schrijver: Cold Spring Harbor. Hoewel 25 jaar later geschreven is de thematiek vrijwel gelijk aan die in Revolutionary Road.
Yates schrijft over mensen die het geluk niet kunnen vinden en niets te lachen hebben. Hij beschrijft die mensen in hun relatie tot elkaar, en vooral de relatie man-vrouw. De ouders van Yates scheidden toen hij drie was, vervolgens werd de jonge Richard van plaats naar plaats gesleept. Yates heeft zelf het geluk ook niet gevonden, hij is tweemaal gescheiden. Ik noem deze feiten omdat het misschien wel bepalend is geweest voor zijn schrijverscarrière. Geen van de huwelijken die in zijn genoemde boeken worden beschreven, zijn gelukkig en de meeste lopen slecht af.

In Cold Spring Harbor, dat net als Revolutionary Road speelt in de jaren 50, volgen we Evan Shepard, zoon van de vervroegd gepensioneerde militair Charles Shepard en een zenuwzieke moeder Grace. Na een jeugd waarin de protaganist maar niet wilde deugen vat hij een passie op voor auto's, en hiermee krijgt hij vat op zijn leven. Hij ontmoet Mary Donovan die al snel zwanger raakt, en dat betekende in de tijd dat beiden veel te jong vast kwamen te zitten in een huwelijk. Na anderhalf jaar loopt dat huwelijk spaak. Evan gaat terug naar zijn ouders, Mary gaat studeren en het kind, het meisje Kathleen, wordt gestald bij de ouders van Mary.
Evan leeft een doelloos en uitzichtloos leven als arbeider in een machinefabriek. Tot hij, met zijn vader op weg naar een oogarts in New York, autopech krijgt en zij zomaar ergens aanbellen, om een garage te kunnen bellen. Het is Gloria Drake waar zij terechtkomen. Een wat fletse, gescheiden vrouw met een zoon, de sukkelige Phil, en een dochter, Rachel. Gloria is een eenzame vrouw die wel verlegen zit om een praatje en in de welbespraakte Charles wel wat ziet. Zoals Evan wel wat in de dochter, Rachel, ziet.
Evan en Rachel krijgen een relatie en om alle onzekerheid uit te bannen, besluiten ze al snel om te trouwen. Al snel is Rachel zwanger. Gloria ontpopt zich als een soort 'Mrs. Bucket', maar dan een versie waar je niet om kunt lachen. Om net zo 'op stand' te wonen als 'Captain Charles' koopt ze een huis in Cold Spring Harbor en biedt het jonge stel, dat niet zo veel te verteren heeft, aan om voor een klein bedrag bij haar in het huis te trekken. Dit is het begin van het eind, maar voor het zover is krijgen we nog heel wat treurnis te verstouwen, vooral door de bemoeizucht van Gloria en haar vurige wens om bij de gegoede klasse te horen.

Geen vrolijk boek dus maar wel een goed boek, want zo geschreven dat het schrijnt,te lezen over de relaties tussen deze ongelukkige mensen. Om er als buitenstaander steeds boven te kunnen staan: gelukkig ben ik niet zo, gelukkig heb ik niet zo'n relatie. En hoewel er weinig 'gebeurt', lees je door omdat je toch steeds het onheil voelt hangen en benieuwd bent waardoor en op welke plek het tenslotte neerdaalt. Een melancholisch stemmend verhaal in 192 relativerende bladzijden.