Gillian Flynn - Donker hart

Oorspronkelijke titel : Gone Girl

Voordat ik ga uitleggen waarom ik dit zo'n goed boek vind, moet ik eerst even zeuren over de vertaling. Want je hebt goede en slechte vertalingen. Maar de vertaling van Gone Girl is er één om te huilen, zo slecht. Niet alleen dat het soms niet lekker loopt en er rare woorden in staan, maar er zitten ook erg veel slordigheden in.  Zinnen die niet zijn vertaald (terwijl ze m.i. wel cruciaal zijn voor wat volgt), komma's die eigenlijk dubbele punten zijn.
Rare woorden: hoedjesmaker (ipv women's hat maker) en viswitte voeten (fish-white feet). Viswitte voeten! Hier haakte ik af en ben ik snel naar de oorspronkelijke engelse versie gegaan. En toen zag ik ook waarom ik de opdracht voor in het boek zo raar vond.
In de Nederlandse versie staat daar:

"Voor Brett senior, zon in mijn leven,
en
Flynn junior, zon in mijn leven"

Toen begon ik te denken: wat raar, als er een Brett senior is moet er ook een Brett junior zijn, maar die wordt niet genoemd. Zou dat een afvallige zoon zijn, is Flynn het lievelingetje?
En Flynn junior: dan moet er ook een Flynn senior zijn. Is Brett dan niet de vader van Flynn?
Enfin ik was al raadsels aan het opwerpen voordat ik zelfs maar in het boek begonnen was....
Toen ik in de engelse versie begon, zag ik hoe het echt zat. Daar staat namelijk:

"To Brett: light of my life, senior and
Flynn: light of my life, junior"

Oef! Dit is niet eens een gewone vertaalfout, dit is een enorme miskleun. Blijkbaar wordt zo'n vertaling ook niet meer gecontroleerd, zelfs niet steekproefsgewijs.
Nou ja ik wil maar zeggen: als het enigszins kan, lees dit boek dan in de oorspronkelijke taal!

Gone girl wordt neergezet als een thriller. Dat zal het ook wel zijn (er is volop spanning en er zijn volop plotwendingen om het een thriller te maken), maar ik vond hier de spanning toch ondergeschikt aan de psychologische diepgang. En dat maakte het voor mij ook zo goed.

Nick en Amy zijn drie jaar getrouwd en wonen in een luxe appartement in New York City. Nick schrijft voor tijdschriften, Amy bedenkt quizzen voor tijdschriften. Eigenlijk hoeft ze niet te werken, want haar ouders hebben een succesvolle kinderboekenserie geschreven: Amazing Amy. Maar dan raakt Nick werkeloos, en vervolgens ook Amy. Omdat de moeder van Nick ziek is en zijn vader aan het dementeren, besluit Nick dat ze dan maar beter kunnen verhuizen naar de geboorteplaats van Nick: Carthage in Missouri. Een gehucht aan de Mississippi. Zeer tegen de zin van Amy, maar om haar huwelijk niet in gevaar te brengen gaat ze mee. Nick koopt, samen met zijn tweelingzus Margo ('Go') een plaatselijke bar, met het geld van Amy.
En dan gebeurt er iets onwezenlijks: op de dag van hun 5e trouwdag verdwijnt Amy spoorloos. Ze lijkt te zijn gekidnapt; maar al snel hebben de dienstdoende rechercheurs door dat er dingen niet kloppen. En komt Nick steeds meer in beeld als de verdachte.

Nick en Amy zijn beurtelings aan het woord, Nick in het heden en Amy, via haar dagboek, in het verleden. Het dagboek begint in 2005, als ze Nick leert kennen. De Nick die Amy beschrijft in haar dagboek in 2010, de egoïstische, liefdeloze man die zijn vrouw behandelt als een stuk vuil, lijkt totaal niet op de Nick die tijdens zijn zoektocht naar Amy vertelt over zijn herinneringen aan haar.

Als lezer wordt je voortdurend heen en weer geslingerd, want als Nick aan het woord is, lijkt hij tegelijkertijd heel schuldig en heel onschuldig te zijn. Is het nu een passieve, wat onbenullige man of is het een geslepen, sluwe moordenaar? Is hij nu sympathiek of juist niet?

Halverwege het boek draait het perspectief 180 graden en dan denk je: o zit het zo! Maar dan zijn we pas halverwege het boek! En begint er weer een heel nieuw verhaal en worden je sympathieën zo je die had volledig opgeblazen.

Het verhaal is naar mijn mening vooral een verhaal over de liefde en het huwelijk, over de wederzijdse verwachtingen die nooit uitkomen, over hoe de ene partner van de ander verwacht dat die al zijn behoeften zal vervullen. En over de machtsspelletjes die binnen het huwelijk gespeeld kunnen worden en uiteindelijk tot een dramatische afloop kunnen leiden.
Ook de rol van de media werd mooi uitgespeeld: hoe je de ene dag een held en de andere dag een monster kunt zijn, en dat ook nog meerdere keren.
"Je kunt geen echte persoonlijkheid meer zijn in een wereld waarin alles een 'tweedehandservaring' is".

Mooi geschreven (in het engels dan), mooi en intelligent uitgewerkt. Enige minpunt: het gaat een beetje als een kaarsje uit. Tenminste, ik was wel een beetje teleurgesteld. Maar daarvoor had ik toch 430 enerverende pagina's gelezen met dezelfde ervaring die ook Anna bij dit boek had: ik moest aan het eind van de dag snel naar huis en lezen, omdat ik MOEST weten hoe dit nou in elkaar zat en hoe dat af zou lopen...




7 opmerkingen:

  1. Uitstekende bespreking, Joke!
    En die vertaalmiskleunen zijn precies de reden waarom ik Engelse boeken altijd in het Engels lees. Ik zit me zelfs bij de televisie vaak al helemaal kapot te ergeren.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. oh bij de televisie heb ik dat eigenlijk helemaal niet. Ik heb het vermoeden dat boeken steeds sneller moeten worden vertaald, soms moet er bij ons al een vertaling liggen voordat het boek in de oorspronkelijke taal uitkomt! Waanzin en dan krijg je wel dit soort effecten. Ik denk dat als ik geen engels zou lezen, toch afgehaakt zou zijn bij dit boek zonder dat het boek hier ook maar enigszins debet aan is. Ik zat nog te denken dat het voor de auteur helemaal een zwart gat is, waar hij of zij het boek in werpt; je kunt de vertaling niet controleren, je moet er maar op vertrouwen dat het goed gedaan wordt....

      Verwijderen
  2. Dit boek ligt ook al klaar op mijn stapel om binnenkort gelezen te worden, en als ik dit zo lees ben ik blij dat ik de Engelse versie heb liggen.
    Mooie bespreking, Joke, ik krijg er helemaal zin aan,
    groetjes,

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mooie bespreking Joke. Ik heb alleen de Nederlandstalige versie gelezen en heb mij niet zo gestoord aan die vreemdsoortige vertalingen, maar zo'n fout mag er niet in natuurlijk, dat is duidelijk. Ik werd die psychologische lijstjes een beetje zat maar verder vond ik het een prima boek en een goeie tip.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja ik denk dat ik wel wat overgevoelig ben voor vertalingen die niet kloppen....ik ben ook zo'n taalpurist die het nodig vind mensen altijd te corrigeren....
      Maar inderdaad wel het ideale boek om te lezen als je in de lappenmand bent (ik las je bespreking)

      Verwijderen
  4. Ik heb het in het Nederlands gelezen, en ik heb er gewoon van genoten. Ik vond het een fijn boek

    BeantwoordenVerwijderen