Najaarsboeken 2015

Een uitgelezen(!) dag vandaag om het te hebben over de boeken voor komend najaar en winter, met de zomerstorm die vanmiddag over het land schijnt te komen. Als de mussen van het dak vallen, is het toch wat moeilijker om je in te leven in het komende najaar; stel je even voor: de regen klettert tegen het raam, het stormt, het is koud, de schemerlampjes zijn aan: lezen maar! En er valt weer genoeg te lezen, afgaande op de najaarscatalogi die vrijwel allemaal al weer online staan.

Omdat ik toch al die catalogi aan het uitvlooien was (een gebrek afwijking mijnerzijds) heb ik me deze keer niet beperkt tot mijn eigen voorkeuren, maar als 'service van de zaak' een compleet spreadsheet gemaakt van alle boeken uit die catalogi, met een paar kanttekeningen.

Over het overzicht:
Alle grote Nederlandse uitgeverijen zijn meegenomen, voor zover zij een najaarscatalogus online hadden.
Nichemarkten (kinderboeken, kookboeken, hobbyboeken, managementboeken en streekromans) zijn niet meegenomen.
Als er nog geen specifieke datum bekend was maar alleen een maand, is als verschijningsdatum de eerste van die maand opgenomen.
(goedkope) herdrukken zijn niet meegenomen, tenzij bijzonder (speciale editie, nieuwe vertaling, niet meer leverbaar e.d.).
Het najaar/winter seizoen loopt vanaf oktober tot en met februari. "Grote" boeken die in september verschijnen (uit de zomercatalogi) heb ik voor zover mij bekend meegenomen.

Verklaring van de kolom genre: NLF: nederlandse fictie, VF: vertaalde fictie, NF: non-fictie, NLP: nederlandse poezie, VP: vertaalde poezie. Bij de non-fictie is zoveel mogelijk ook het onderwerp aangegeven, maar vaak verraadt de ondertitel al waar het over gaat.
Het spreadsheet is default gesorteerd op verschijningsdatum, daarbinnen op uitgever en daarbinnen op auteur. Je vindt het HIER.

Wat valt op?

Het zwaartepunt ligt in de maand oktober, dan komt er echt een hausse aan nieuwe boeken over ons heen. Als je het mij persoonlijk zou vragen: veel te veel! Met januari op een goede tweede plaats.
Veel nederlandse debuten, dus daar kan best iets moois uit voortkomen. En veel van die familiegeschiedenissen, iets wat valt in de categorie documentaire fictie of literaire non-fictie.
En het valt me op dat engelstalige boeken steeds sneller worden vertaald, in sommige gevallen komt het boek bij ons tegelijktijd uit met de oorspronkelijke editie, of zelfs eerder! Zo zit er nu iemand peentjes te zweten op de vertaling van het nieuwe boek van Jonathan Franzen, dat al op 15 september in vertaling uit komt (1 september in de VS).
Nu ik zo al die boeken voorbij zag komen zag ik ook wel boeken waarvan ik dacht: wie wil dat nou lezen? (zoals een boek over de geschiedenis van de toiletpot). Enfin die zullen wel kado gegeven worden aan 'iemand die alles al heeft'.

Nieuwe nederlandse romans van:

Connie Palmen (Jij zegt het), Arthur Japin (De gevleugelde, een historische roman over een pionier in de vliegwereld), Joke van Leeuwen (De onervarenen, een historische roman over emigratie in de 19e eeuw), Kluun (DJ),Stefan Brijs (Maan en zon),Vonne van der Meer (Winter in Gloster Huis), Jan Siebelink (Margje; terug naar de wereld van Knielen op een bed violen), Saskia de Coster (Het Spiegelpaleis), een gedundrukte uitgave van de beste verhalen van Marga Minco, Marcel Möring (Eden), een onvoltooide van Harry Mulish die niet in een genre te persen bleek (De ontdekking van Moskou), A.F.Th. van derHeijden (Kwaadschiks, deel 6 in de Tandeloze Tijd cyclus) en Ida Simons (Als water in de woestijn, met opnieuw Gittel uit De dwaze maagd in de hoofdrol).

Vertaalde romans van:

Jonathan Franzen (Zuiverheid), Colm Toibin (Nora), Margaret Atwood (Het hart gaat als laatste), John Banville (De blauwe gitaar), Kent Haruf (Onze zielen bij nacht),John Boyne (De jongen op de berg), Karl Ove Knausgard (Vrouw, laatste deel van Mijn Strijd), Henning Mankell (Zweede laarzen, 'vervolg' op Italiaanse schoenen), David Mitchell (Doorgang), John Irving (Avenue van de mysteriën), Louis de Bernières (Het stof dat van dromen valt, eindelijk weer een grote epische roman) en de wereldprimeur van Julian Barnes (Het ruisen van de tijd).


En ik?
En ikzelf, waar verheug ik me persoonlijk op?
Naast alle bovenstaande boeken, waarbij voor mij in ieder geval Knausgard een 'must-buy' is, heb ik op basis van de beschrijvingen in de catalogi flink wat boeken op mijn wensenlijstje gezet. Een aantal daarvan zal ik vast wel in het engels lezen, of uit de biep, of als e-book maar wat betreft dat laatste merk ik toch een weer toenemende neiging papieren uitgaven te kopen; voor het genot van het vasthouden van zo'n kloek (liefst gebonden) boek, de drukinkt te ruiken, bladen om te slaan, uitroeptekens in de marge te zetten. Prijs en ruimtegebrek dwingen mij helaas soms toch om tot aankoop van een e-book over te gaan.

Omdat ik veel tips heb, heb ik deze post in twee delen gesplitst. Deze week het eerste deel, volgende week zaterdag, 1 augustus,  het tweede deel.

Tips deel 1

Beatrice Meier - Nooit meer alleen; over een woongroep van oudere mensen; wat gebeurt er als één van hen iets gaat mankeren? Dit boek is een enorm succes in Duitsland.

Jesse Klaver - De mythe van het economisme; van de jonge hond van Groen Links, wiens visie ik over het algemeen deel en daarom ben ik erg nieuwsgierig naar dit boek. Dat hij nog tijd gevonden heeft om een boek te schrijven!

Nicolas Barreau - De glimlach van Aurélie; een feel good roman waarin een boek en de (geheimzinnige) schrijver daarvan de hoofdrol speelt. Kan heel erg tegenvallen maar
voorlopig krijgt het van mij het voordeel van de twijfel.

Tania Heimans - Het huis met de leeuwen; over Corrie Kuiper, de vrouw van de laatste directeur van de Rotterdamse Diergaarde, die ooit bij het Centraal Station was. Een vrijzinnige, interessante vrouw.

Jolien Janzing - De meester. Dit is een herdruk dus al een oud boek, maar één die tot nu toe aan mijn aandacht is ontsnapt. Een roman over de geheime liefde van Charlotte Brontë in Brussel

Elizabeth Harrower - De wachttoren; een australische klassieker

David Foenkinos - Charlotte; historische roman over Charlotte Salomon

Tevens verschijnt bij Cossee een nieuwe, volledige uitgaven van Charlotte Salomon's 'Leven? of Theater', wat de uitgever noemt 'een graphic novel avant la lettre'. Wel een dure uitgave (125 euro) en in beperkte oplage. Er komt een nieuwe internationale tentoonstelling van het werk van Charlotte Salomon.

Bij Nijgh & van Ditmar hebben ze de serie The Hogarth Shakespeare opgenomen; ter ere van het 400ste sterftejaar van Shakespeare in 2016 zijn de bekendste werken van hem herverteld door gerenommeerde engelse en amerikaanse auteurs. Jeanette Winterson bijt de spits af met haar hervertelling van The Winter's Tale, getiteld The gap of time. Bij ons vertaald als Het gat in de tijd, verschijnt in oktober. Meer informatie HIER

De geschiedenis liefhebbers onder ons zullen heel blij zijn met een nieuwe boek van Tom Holland: Dynastie. Opkomst en ondergang van het huis van Julius Caesar. Er verschijnt trouwens veel over de Romeinen dit najaar.
Kunstliefhebbers zijn blij met de nieuwe biografie van Van Gogh door de kleinzoon van Vanessa Bell: Julian Bell.
En klassieke muziekliefhebbers gaan smullen van Schubers Winterreise; een meesterwerk ontleed van Ian Bostridge en van De Matthäus passion van Mischa Spel en Floris Don.

Zelf ben ik fan van Joep Dohmen, die veel schrijft over Bildung en ethiek. Van hem verschijnen maar liefst twee nieuwe boeken:
Moderne Bildung; hoe jongeren hun leven vorm kunnen geven
en  Het leven als reis; filosofische bagage voor onderweg.

Tim Parks - Waarom ik lees

Ik kocht dit boek omdat ik wilde weten waarom Tim Parks eigenlijk leest.....nee natuurlijk niet. Wel omdat het altijd een interessante vraag is met wellicht een minstens zo interessant antwoord. Echter aan het eind van het boek gekomen had ik nog steeds niet gelezen waarom Tim Parks leest. Had ik iets over het hoofd gezien? Jazeker, de oorspronkelijke titel van het boek. Die luidt namelijk: Where I'm Reading From. Zucht. Ik snap dat het lastig is zo'n titel te vertalen in een 'pakkende' nederlandse titel, maar met een beetje creativiteit....omdat één van de onderwerpen van het boek de moeilijkheden van het vertalen betreft, vond ik het wel een pikant detail. Ik heb daarom iets gedaan wat ik eigenlijk nooit doe, namelijk contact opgenomen met de auteur en gevraagd of hij wist hoe zijn boek hier vertaald is en dat het door die titel een andere inhoud suggereert. Binnen 10 minuten had ik een antwoord, dit was het:

Many thanks for this, Joke. Yes, I was aware of the change of title. There was some discussion about it, but it is not always easy to use the same title in translation. We have the same problem in Italy where it is impossible to get a neat title out of the idea Where I'm Reading From. I suppose it just goes to show that languages really are different and with a different title it isn't quite the same book....

Thanks for writing, it's good the book is out there in Holland, whatever the title.

Tim

De vraag vanuit welke achtergrond Tim Parks leest, wordt uiteraard wel beantwoord, en ook nog redelijk uitgebreid. Dit boek gaat over het boek en de plaats van het boek in de wereld (deel I en II), over schrijven (deel III) en over vertalen (deel IV). Het zijn overigens verzamelde artikelen die eerder gepubliceerd zijn in The New York Review of Books online.
Parks is bij ons vooral bekend om zijn romans, zijn non-fictie boeken over Italië en het erg leuke boek Leer ons stil te zitten. In Italië is hij bekend als vertaler en mengt hij zich regelmatig in discussies over cultuur en boeken. En in de VS is hij vooral de literatuurcriticus van The New York Book Review.
Parks werpt interessante vragen op; is het wel zo dat we 'verhalen nodig hebben' zoals je overal leest. Hoe bepalend is je eigen achtergrond voor de manier waarop je leest en wat je uit een boek haalt. Moet elke auteur internationaal bekend willen worden? (een auteur die zijn ultieme publiek als internationaal ziet, moet de aard van zijn schrijven veranderen). Moeten we de Nobelprijs voor de Literatuur wel zo serieus nemen?
Nog interessanter vond ik zijn stukken over vertalen. Omdat hij zowel een schrijver is die vertaald wordt, als een vertaler van (Italiaanse) literatuur, weet hij echt van binnenuit genuanceerd over de moeilijkheden van het vertalen te schrijven.

Leerzaam, leuk en interessant boek over alles wat met lezen en schrijven te maken heeft, behalve dus de waarom-vraag van het lezen. Die komt misschien in een volgend boek....?

Ga lekker tangelen voor je rust!

msoartclass.tumblr.com

Tangelen is het afgeleide werkwoord van Zentangle, het tekenen van patronen en motiefjes. Dat er Zen voor staat, suggereert dat je er heel rustig van wordt en dat kan ik bevestigen! Er is natuurlijk niets nieuws onder de zon, want 'vroeger' noemden we dit doedelen, van to doodle, het krabbelen van patronen en poppetjes, iets wat we allemaal wel eens doen in een saaie vergadering of lang telefoongesprek. Creatieve geesten hebben bedacht dat je met het combineren van doodle-patronen erg mooie kunst kunt maken, zeker als je er diepte en kleur aan geeft. Twee Amerikanen, kunstenares Maria Thomas en ex-monnik Rick Roberts hebben de naam Zentangle bedacht, als 'kunstvorm en methode'.

zentangle.tumblr.com

Zentangle heeft zijn eigen taaltje; een zentangle is één patroontje, een ZIA is Zentangle Inspired Art (gecombineerde patroontjes) en een CZT is een Certified Zentangle Teacher. Een string is het lijnenpatroon waarmee je  basisvormen (vierkant, rechthoek, rondje) in vlakken verdeelt.
Het is waar dat je op internet echt zulke prachtige dingen ziet, dat je echt kunt spreken over een kunstvorm.


 Het gebruik van patronen in kunst heeft een oeroude oorsprong, want kijk maar eens naar aboriginal art of oude keltische patronen.  Ook door mij bewonderde kunstenaars als Hundertwasser en Klimt hebben

aboriginalartstore.com.au

figuratieve tekeningen in hun schilderijen verwerkt.

Het mooie van Zentangle is, dat iedereen het kan en dat je met een basisvorm en een paar patroontjes al iets heel moois kunt maken. Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om de flow van het doen! De tangels zien er soms heel ingewikkeld uit, maar worden vrijwel allemaal opgebouwd met alleen maar streepjes en bolletjes. Vaak met een raster als ondergrond.
Kijk hier maar eens. Of hier.
Ronde vormen heten meestal Zendala's: mandala's opgebouwd met tangels.

Zelf zocht ik naar een manier om de kurk uit mijn creativiteit te trekken. Ik wilde gaan tekenen maar bleef eindeloos om de brij heendraaien, ik had erg last van uitstelgedrag en angst voor dat verschrikkelijk lege vel papier.  Tekenen is dan toch wel weer een 'dingetje', je doet dat niet zomaar even. Zentangle bleek voor mij de manier om iets los te trekken, te laten vloeien.

Wat mij een beetje tegenstaat, is het commerciële circus dat hieruit voortgekomen is.
Zentangle is een officieel geregistreerd handelsmerk met alle rechten die daarbij horen en ook alle uitwassen. Dure workshops gegeven door "CZT's", Zentangle papier, Zentangle 'tools'.
Laat je daardoor niet verleiden tot het aanschaffen van dure spullen, want dat is niet nodig!

shellybeauch.blogspot.com.au

Ik heb lekkere fine-liners bij de Hema gekocht, die hebben ze in meerdere kleuren en twee verschillende diktes (0.7 en 0.38). De 0.38 is een heel mooi fijn lijntje. Verder heb je wat potloden nodig, vooral wat zachte (4B of zachter) en een zgn. doezelaar, voor de schaduwen. En wat papier, dat hoeft echt geen aquarelpapier of zo te zijn. Voor ZIA's met kleur worden vaak peperdure zgn. 'dual brush pens' gebruikt, dat zijn professionele kunstenaarspennen. Maar met een paar goede kleurpotloden, gelpennen en/of viltstiften gaat het ook prima. Het is een kwestie van wat dingen uitproberen en kijken wat je zelf het lekkerst vindt om mee te werken.

Patronen zijn volop op internet te vinden (een hele 'bibliotheek' staat op tanglepatterns.com). Zelf heb ik geïnvesteerd in twee goede boekjes met veel patronen en voorbeelden, en tips over het aanbrengen van schaduw en relief en zo: 'Compleet handboek Zentangle' van Jane Marbaix en 'Zentangle; creatieve patronen tekenen' van Sandy Steen Bartholomew.
Het leuke is dat je overal patronen in gaat zien, in de natuur uiteraard, maar ook in tegeltjes, in vloerkleden, in parketvloeren, in gebouwen, in kunstwerken. Je krijgt dus ook meer aandacht voor je omgeving. En daardoor word je ook weer creatiever!

Pinterest is mijn grootste inspiratiebron (niet alleen voor Zentangle), alle in deze blogpost gebruikte voorbeelden heb ik daar gevonden.

Nu we het toch over inspiratie hebben, wil ik het ook nog even hebben over de kleurboeken. Om mijn nieuwe kleurpotloden uit te proberen, was ik op zoek gegaan naar een mooi kleurboek.
Jeetje, dat is een hele wereld op zich!
Ontelbare 'kleurboeken voor volwassenen' zijn er. Ik was op een creatieve site met meer dan 200 kleurboeken! Met thema's, op

Uit Dierenrijk van Millie Marotta, jowillis.com

posterformaat, op kaartformaat, met zentangle patronen (!), met mandala's, met schilderijen van kunstenaars. Ik zocht zelf een uitdagend boek en dat heb ik gevonden. Eigenlijk zijn het er vier, van twee kunstenaressen, dat zijn dan naar mijn mening ook wel de mooiste kleurboeken die er zijn:

Uit: Mijn geheime tuin van Johanna Basford, qz.com

Mijn geheime tuin en Het betoverde woud van Johanna Basford en Dierenrijk kleurboek en Tropisch paradijs van Millie Marotta. Die dames zijn denk ik al zo'n beetje miljonair want deze kleurboeken zijn over de hele wereld heel populair. Het zijn dan ook wel heel verfijnde tekeningen, die zelfs zonder ze te kleuren al mooi zijn.
Ik heb op internet weer ware kunststukjes hiervan gezien, je gelooft bijna niet dat het hier gaat om kleurplaten.

Dus heb je ook zin gekregen in iets creatiefs, kijk dan eens naar deze kleurboeken en laat je inspireren op Pinterest (zoek bv. op één van de twee genoemde kunstenaressen).
Eén waarschuwing moet ik wel meegeven: zowel Zentangle als de kleurboeken zijn ernstig verslavend. Ik kom bijna niet meer aan lezen toe!

Kate Hamer - Het meisje in de rode jas

Oorspronkelijke titel : The girl in the red coat
Ik las de oorspronkelijke editie. De nederlandse vertaling verschijnt in november a.s. bij Uitgeverij De Boekerij

Toen ik dit boek uit had, dacht ik: ik hoop niet dat ze dit boek gaan introduceren als een thriller. Ik zocht of en waar de vertaling gaat verschijnen en ja hoor: "een fenomenaal thrillerdebuut....".
Laat ik het dan nog maar even duidelijk zeggen: dit is naar mijn mening géén thriller, daarmee wordt het boek tekort gedaan!

Ik kan niet te veel van het verhaal vertellen in verband met verklappertjes maar het komt hierop neer: de 8-jarige dochter Carmel van alleenstaande moeder Beth wordt gekidnapt. De kidnapper doet zich voor als haar (voor Carmel onbekende) grootvader en heeft bijzondere plannen voor en met Carmel. Tegen Carmel zegt hij dat haar moeder door een ongeluk is overleden. Ik verklap hier niets mee want dit is al vrij snel in het verhaal bekend.
Omdat Carmel het enige kind is van Beth en zij na het vertrek van vader als een twee-eenheid door het leven gaan, is de scheiding van moeder en dochter voor beiden traumatisch. Dáárover gaat dit boek. De moeder, als overbezorgde moederkloek, heeft vooral te kampen met schuldgevoel: als zij niet zo overbezorgd was geweest, had haar dochter dan niet de neiging gehad steeds de vrijheid te zoeken en was zij dan niet verdwenen? Zij blijft voortdurend zoeken naar rode jasjes, de kleur van de jas van haar dochter op het moment van verdwijnen. Hoe kun je de draad van je leven weer oppakken, nadat zoiets is gebeurd? Kan dat wel, ooit?
En de dochter, een dromerig, onschuldig meisje,  vraagt zich eigenlijk hetzelfde af: als zij zich niet had onttrokken aan het gezag van haar moeder, was dit alles dan niet gebeurd?  Wat gebeurt er in haar hoofd dat maakt dat zij van dag tot dag overleeft als blijkt dat haar oude leven niet meer bestaat?
De spanning wordt gecreëerd door de lezer in een bijzondere positie te plaatsen: de moeder weet niet wat er met haar kind gebeurd is: is ze dood of leeft ze nog? Jij als lezer weet dit wel. De dochter denkt dat haar moeder dood is en haar vader haar niet meer wil. Jij als lezer weet dat de moeder springlevend is en de vader zowat kapot gaat aan verdriet over zijn dochter.
Het is deze beetje onaangename positie die maakt dat je blijft lezen. Je wilt zowel moeder als dochter moed inpraten maar omdat dat niet kan, zit je heel erg 'in de personages'.  En uiteraard wil je natuurlijk ook gewoon weten hoe dit allemaal gaat aflopen....
Een bijzondere psychologische roman met een spannend tintje, zou ik zeggen.

Colorgasme

Mannetjes (en vrouwtjes) die denken hier iets vunzigs aan te treffen moet ik teleurstellen: dit gaat over kleurpotloden. Ik houd van kleur, vooral van felle kleuren, ik word als een kind zo blij van kleur. En ook van (nieuwe) kleurpotloden, die speciale geur en het verwachtingsvolle van al die kleuren.

En ohhhhhhhhhhhhh, wat werd ik blij toen ik mijn pakje openmaakte:

Alle 72 kleuren van de Derwent Coloursoft potloden! Die kende ik al, ik had er een klein blik van om uit te proberen. Heeft zo'n 2 jaar ongebruikt in de kast gestaan, tot ik ging tangelen. Toen heb ik ze weer tevoorschijn gehaald en werd er erg enthousiast van. Wat zijn dit fijne kleurpotloden! Ze zijn zacht en vettig, en ze mengen echt prachtig.Het is een genot om mee te werken.

Om ze een beetje uit te proberen, heb ik - hou je vast - een kleurboek gekocht.  Dat ik nog eens een kleurboek voor mezelf zou kopen, ik zou het zelf niet verzonnen hebben. En helemaal niet dat ik het nog heel fijn vind om te doen ook. Ik kom echt in een soort flow, ik word zen.  Het luikje van de creativiteit gaat hierdoor weer een stukje verder open.
Hoewel je je creativiteit niet afhankelijk moet maken van je materialen, moet je jezelf toch soms een beetje verwennen, vind ik. En verwennerij, dat is deze doos wel. De vreugdevonkjes schieten er vanaf!

Wat dit met boeken te maken heeft? Helemaal niets!