Patti Smith - M Train

Patti Smith - M Train
(UK/VS 2015)
Vertaald als M-Train

M Train is een heel merkwaardig boek. Ik dacht dat het zou gaan over de boeken die ze heeft gelezen (zo begreep ik het uit een stuk op Brain Pickings: 'a memoir of reading'). Dit is voor een deel het geval, maar veel meer is dit een boek over vergankelijkheid; het is een heel melancholisch boek in een erg poetische stijl. Het is geen dagboek, het zijn geen essays. Het is meer een verzameling gedachten, die wel een chronologische volgorde hebben.
Patti Smith (1946) denkt over haar overleden man Fred Smith, haar broer Todd, haar ouders. Maar ook al die schrijvers die voortijdig het portaal tussen leven en dood zijn doorgegaan, zelfgekozen of niet. Ze bezoekt hun graven, waar ze foto's van maakt. Soms mag ze ook hun spullen zien en fotograferen, zoals in het geval van Frida Kahlo.

Ze beschrijft haar dromen, maar op een manier waardoor de droom lucide wordt en tussen slapen en waken hangt. Ze denkt na over hoe dingen in de wereld komen en hoe ze weer verdwijnen; zelf is ze een meester in het kwijtraken van haar spullen: boeken, camera's, notitieboeken, jassen, alles raakt ze kwijt. Ze filosofeert, ze leest, ze denkt, ze meandert door het landschap van haar gedachten. Ze doet alles heel intens, ze leest niet zomaar een boek, maar leest het stuk, wil een vinger krijgen achter de betekenis van dingen,welke aanwijzingen die voor haar hebben.

Tussendoor drinkt ze sloten zwarte koffie en eet ze elke ochtend in haar vaste New Yorkse café 'brown toast with olive oil'.  En ze is gek op detectives en CSI-achtige series, maar dan het liefst in een hotel in Londen.

Ze ziet er op foto's vaak nogal ongenaakbaar uit, met een soort van arrogante blik, maar uit M Train komt een kwetsbare, zeer gevoelige, bedachtzame vrouw die het liefst alleen is. Alleen in haar appartement in New York City, met haar katten en haar boeken, met ruimte om te denken en te schrijven;

"I believe in movement. I believe in that lighthearted balloon, the world. I believe in midnight and the hour of noon. But what else do I believe in? Sometimes everything. Sometimes nothing. It fluctuates like light flitting over a pond. I believe in life, which one day each of us shall lose. When we are young we think we won't, that we are different. As a child I thought I would never grow up, that I could will it so. And then I realized, quite recently, that I had crossed some line, unconsciously cloaked in the truth of my chronology. How did we get so damn old? I say to my joints, my iron-colored hair. Now I am older than my love, my departed friends. Perhaps I will live so long that the New York Public Library will be obliged to hand over the walking stick of Virginia Woolf. I would cherish it for her, and the stones in her pocket. But I would also keep on living, refusing to surrender my pen."

Hoewel ik geen fan ben van Patti Smith als singer-songwriter, vond ik M Train onverwacht een betoverend, prachtig, poetisch boek.