Snellezen (in een tijd van onthaasting)

Meewarige blikken, dat was wat ik zag toen ik vertelde dat ik een cursus Snellezen ging doen.
"Jij?? Maar je leest al zoveel!" en (dooddoener nummer 1): "Maar het gaat toch niet om de kwantiteit? Het gaat om de kwaliteit!" en: "Maar hoe zit het dan met je mindfulness en onthaasting en zo?"

Goed. Tijd om wat dingen recht te zetten.
Ten eerste wist ik van mezelf dat ik een trage lezer ben. Dat werd ook bevestigd tijdens de eerste leestest van de cursus. Dat ik desondanks toch veel lees, komt uitsluitend omdat ik er eenvoudigweg veel tijd aan besteed.
Ten tweede, en dit is een belangrijke: snellezen is NIET haastig lezen of oppervlakkig lezen. Integendeel zelfs. Door het snellezen kun je beter lezen en met meer begrip van hetgeen je gelezen hebt terwijl je ook nog eens meer geconcentreerd bent op de tekst!


Het snellezen heeft zijn oorsprong in de Eerste Wereldoorlog, toen men de tachistoscoop ontwierp om de piloten te leren (vijandelijke) vliegtuigen te herkennen vanaf grote afstand in zeer korte tijd. Hiertoe moesten ze vliegtuigen identificeren in een steeds kortere projectietijd. Toen dit lukte, bedacht men dat dit zelfde principe (het leren opnemen van informatie in steeds kortere projectietijden) ook zou kunnen worden toegepast op het lezen.

Het fixeren op meer woorden tegelijk is één van de belangrijke factoren die de snelheid van het lezen kunnen vergroten. Dit komt omdat de informatie die het oog registreert in pauzes wordt verwerkt door de hersenen. Dus hoe meer fixaties per regel, hoe meer pauzes er nodig zijn en hoe langer het duurt. Bovendien ben je door al die pauzes sneller kwijt wat je daarvoor gelezen hebt, en is de concentratie sneller verstoord. Dan ga je teruglezen en dit is een tweede factor van belang: teruglezen (en terugbladeren) moet je zo snel mogelijk afleren. Een derde factor van belang is het gebruik van een hulpmiddel (een stokje, een potlood, een haaknaald o.i.d.) waarmee je je ogen kunt geleiden en het tempo kunt opvoeren.

Zelf startte ik met 170 wpm (woorden per minuut) terwijl een gemiddelde geroutineerde lezer dat doet in 200 tot 250 wpm. Ik was dus niet heel snel.  Dat is even slikken, dat je zo langzamerhand niet alleen de oudste van de klas bent (wanneer is dat gebeurd?) maar ook één van de traagste.
Eigenwijs als ik ben had ik het hulpmiddel al snel aan de kant gelegd, omdat ik me meer ging concentreren op het stokje dan op de tekst. Een beginnersprobleem, volgens de juf. Dus ik heb het toch maar weer opgepakt en inderdaad gaat het nu veel beter. Ik lees nog steeds regelvolgend (gevorderde snellezers zijn in staat meerdere regels tegelijk te lezen) maar met nog maar 2 fixaties per regel, bij het lezen op de reader lukt het zelfs met 1 fixatie. Ik heb mezelf niet meer aan een test onderworpen, maar ga nu zo snel dat ik schat tussen de 400 en 500 wpm te lezen, maar bovendien kan ik een paar weken later nog perfect resumeren waar het boek over ging, hoe het verhaal verliep en wie de personages waren (als het fictie betreft). Winst op alle fronten dus.

Ik had wel een klein zijdelings probleem: ik dacht, voordat ik de cursus begon, de verworven kennis alleen te gaan toepassen op non-fictie, maar zo werkt dat dus niet. De techniek moet immers in je systeem gaan zitten. Omdat ik de eerste weken nog niet het volledig begrip had van wat ik had gelezen (hoort er ook bij) heb ik Middlemarch maar even opzij gelegd. Inmiddels ben ik wel zo ver dat ik mijn verworven vaardigheid ook op klassiekers durf toe te passen.

Bij de cursus hoort het boekje Snellezen van Bert Ruck. Het is een klein, zakelijk boekje van Prisma, waarin eigenlijk alles staat wat je moet weten, inclusief zelftesten om je vorderingen te meten.
Leuker is echter het boek van Tony Buzan: Snellezen. Hoewel engelsman, is het een zeer amerikaans aandoend boek, in de trant van: jij kunt straks ook 10.000 wpm lezen! Maar gek genoeg vind ik dat wel aanstekelijk. Ik had met dit boek al eens eerder een poging gedaan om het mezelf te leren, maar je moet in het begin een groot doorzettingsvermogen hebben, omdat je dan wel snel leest maar zonder veel begrip. Daar ben ik toen blijven steken, maar de cursus (die een tweede dag na 2 weken kent) heeft me over die drempel heen geholpen. Bovendien is het leuk om ook de ervaringen van anderen te horen én hebben we allerlei uitstapjes gemaakt naar geheugentechnieken (zoals Mind Mapping, ook van Tony Buzan).

Ik ben nog steeds lerende, ik ben nu aan het oefenen met het scannen en scheren van een non-fictieboek. En misschien raak ik wel nooit uitgeleerd, maar in dit geval vind ik dat niet erg.
Het onderwerp efficiënt leren is overigens wel tamelijk aktueel, ik zie er opeens allerlei boeken over verschijnen (of vallen ze me opeens op?).
Tip: gedurende de hele maand augustus is er op Coursera een cursus Learning how to learn, een serie colleges over het effectief gebruik van je hersenen.

Ik volgde de cursus snellezen bij het NCOI, via Vergouwen en Overduin. Dit is echter wel een prijzige cursus, die ik dankzij sponsoring door de baas kon doen. Er zijn ook goedkopere varianten. En als je in het bezit bent van een ijzeren zelfdiscipline, kun je het jezelf met behulp van één (of beide) van bovenstaande boeken ook leren!

8 opmerkingen:

  1. Wat leuk dat zo'n cursus zo gauw resultaat oplevert! Voor werk en non-fictie en spannende boeken is het inderdaad hartstikke handig als je snel kunt lezen. Ik lees van nature snel, maar heb mezelf bij het lezen van literatuur juist een veel langzamer tempo aangeleerd. Als je zo snel leest, krijg je wel alle informatie mee, maar niet die heel subtiele verwoordingen waar een schrijver zoveel mee kan zeggen en je bent ook minder geneigd om eens uitgebreid stil te staan bij een bepaalde passage die op het eerste gezicht niets opvallends heeft, maar waar op het tweede gezicht van alles tussen de regels staat.
    Eén van de redenen dat mij bij de eerste lezing van Middlemarch zoveel ontgaan is, is mijn hoge leestempo van toen. Ik zag deze keer allerlei kleine dingetjes die mij toen in mijn sneltreintempo ontgaan zijn maar die wel veelzeggend zijn. Ik heb nu meer op fiets- of wandeltempo gelezen en er daardoor extra veel plezier aan beleefd. Proust is ook zo iemand die je op heeeel rustig wandeltempo moet lezen. Regelmatig even langdurig stilstaan en mijmeren dragen daar in grote mate bij aan het leesplezier.
    Nog een vraag: zat je leestempo je altijd al dwars of is dat pas gekomen toen je ging bloggen? Ik heb me nl. in het begin ook op laten jagen door de grote hoeveelheid die sommige anderen lazen, maar ben daar al snel van teruggekomen, door me te realiseren dat lezen geen wedstrijd is en dat je je nooit met anderen moet meten. Plezier en verdieping zijn voor mij veel belangrijker.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Anna, het gekke is dat ik het idee heb dat ik vroeger (denk: 20 jaar terug) wel een hoog leestempo had maar dat daar ergens onderweg de klad in is gekomen. Ouderdom? Digitale dementie? Ik weet het niet maar het ergerde me steeds meer, geheel los van mijn blog. Ik wéét dat er nog veel heel mooie boeken op mij staan te wachten en als je dan zo langzaam voortkruipt ja dan is dat ergerlijk. Bovendien vond ik het ook irritant dat ik vaak een paar weken later bijna niets meer wist van het boek, ik kon het bij wijze van spreken gewoon opnieuw gaan lezen. Dan zei iemand tegen mij: het was wel een raar eind hè? en dan dacht ik: ???? hoe eindigde het dan??? Dat is toch erg! ;-)
      De kunst wordt nu natuurlijk om het tempo aan te passen aan het soort boek. Maak je geen zorgen, ik ga nu niet opeens als een hogesnelheidstrein door Middlemarch heen, juist omdat ik het zo subliem geschreven vind. En van Proust weet ik ook dat ik daar de tijd voor moet nemen. Tijd die ik win doordat ik andere boeken nu sneller kan lezen!
      Het mooie is dat door het sneller lezen (en meer onthouden en meer concentratie) mijn plezier in het lezen alleen maar vergroot is!

      Verwijderen
    2. het lijkt wel of ik hier een potje reclame voor de cursus zit te maken ;-) maar ik meen het oprecht!

      Verwijderen
    3. Meer concentratie is altijd grote winst. De laatste 10 jaar wordt dat steeds lastiger met al die digitale afleiding waar we door omringd worden. Ik zit daarom bewust niet op Facebook en Twitter: pure zelfbescherming.

      Verwijderen
  2. Is het bij snellezen ook zo dat je dat stemmetje in je hoofd aflegt dat de regel luidop leest? Dat hoorde ik eens iemand zeggen. Zelf kan ik dat niet, waardoor mijn leestempo ook wel een beetje trager is dan ik zou willen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja dat klopt, het subvocaliseren (het hardop lezen in je hoofd) vertraagt je tempo. Gelukkig is het ook andersom, dwz als je sneller gaat lezen, heb je geen tijd meer om ook nog te subvocaliseren! Is heel lastig hoor, het vergt wel wat oefening om het af te leren.

      Verwijderen
  3. Intrigerend gegeven, maar ik ben blij dat het al zo snel resultaat geeft en dat je leesplezier erdoor verhoogt is!

    Groetjes,

    BeantwoordenVerwijderen