Snellezen (in een tijd van onthaasting)

Meewarige blikken, dat was wat ik zag toen ik vertelde dat ik een cursus Snellezen ging doen.
"Jij?? Maar je leest al zoveel!" en (dooddoener nummer 1): "Maar het gaat toch niet om de kwantiteit? Het gaat om de kwaliteit!" en: "Maar hoe zit het dan met je mindfulness en onthaasting en zo?"

Goed. Tijd om wat dingen recht te zetten.
Ten eerste wist ik van mezelf dat ik een trage lezer ben. Dat werd ook bevestigd tijdens de eerste leestest van de cursus. Dat ik desondanks toch veel lees, komt uitsluitend omdat ik er eenvoudigweg veel tijd aan besteed.
Ten tweede, en dit is een belangrijke: snellezen is NIET haastig lezen of oppervlakkig lezen. Integendeel zelfs. Door het snellezen kun je beter lezen en met meer begrip van hetgeen je gelezen hebt terwijl je ook nog eens meer geconcentreerd bent op de tekst!


Het snellezen heeft zijn oorsprong in de Eerste Wereldoorlog, toen men de tachistoscoop ontwierp om de piloten te leren (vijandelijke) vliegtuigen te herkennen vanaf grote afstand in zeer korte tijd. Hiertoe moesten ze vliegtuigen identificeren in een steeds kortere projectietijd. Toen dit lukte, bedacht men dat dit zelfde principe (het leren opnemen van informatie in steeds kortere projectietijden) ook zou kunnen worden toegepast op het lezen.

Het fixeren op meer woorden tegelijk is één van de belangrijke factoren die de snelheid van het lezen kunnen vergroten. Dit komt omdat de informatie die het oog registreert in pauzes wordt verwerkt door de hersenen. Dus hoe meer fixaties per regel, hoe meer pauzes er nodig zijn en hoe langer het duurt. Bovendien ben je door al die pauzes sneller kwijt wat je daarvoor gelezen hebt, en is de concentratie sneller verstoord. Dan ga je teruglezen en dit is een tweede factor van belang: teruglezen (en terugbladeren) moet je zo snel mogelijk afleren. Een derde factor van belang is het gebruik van een hulpmiddel (een stokje, een potlood, een haaknaald o.i.d.) waarmee je je ogen kunt geleiden en het tempo kunt opvoeren.

Zelf startte ik met 170 wpm (woorden per minuut) terwijl een gemiddelde geroutineerde lezer dat doet in 200 tot 250 wpm. Ik was dus niet heel snel.  Dat is even slikken, dat je zo langzamerhand niet alleen de oudste van de klas bent (wanneer is dat gebeurd?) maar ook één van de traagste.
Eigenwijs als ik ben had ik het hulpmiddel al snel aan de kant gelegd, omdat ik me meer ging concentreren op het stokje dan op de tekst. Een beginnersprobleem, volgens de juf. Dus ik heb het toch maar weer opgepakt en inderdaad gaat het nu veel beter. Ik lees nog steeds regelvolgend (gevorderde snellezers zijn in staat meerdere regels tegelijk te lezen) maar met nog maar 2 fixaties per regel, bij het lezen op de reader lukt het zelfs met 1 fixatie. Ik heb mezelf niet meer aan een test onderworpen, maar ga nu zo snel dat ik schat tussen de 400 en 500 wpm te lezen, maar bovendien kan ik een paar weken later nog perfect resumeren waar het boek over ging, hoe het verhaal verliep en wie de personages waren (als het fictie betreft). Winst op alle fronten dus.

Ik had wel een klein zijdelings probleem: ik dacht, voordat ik de cursus begon, de verworven kennis alleen te gaan toepassen op non-fictie, maar zo werkt dat dus niet. De techniek moet immers in je systeem gaan zitten. Omdat ik de eerste weken nog niet het volledig begrip had van wat ik had gelezen (hoort er ook bij) heb ik Middlemarch maar even opzij gelegd. Inmiddels ben ik wel zo ver dat ik mijn verworven vaardigheid ook op klassiekers durf toe te passen.

Bij de cursus hoort het boekje Snellezen van Bert Ruck. Het is een klein, zakelijk boekje van Prisma, waarin eigenlijk alles staat wat je moet weten, inclusief zelftesten om je vorderingen te meten.
Leuker is echter het boek van Tony Buzan: Snellezen. Hoewel engelsman, is het een zeer amerikaans aandoend boek, in de trant van: jij kunt straks ook 10.000 wpm lezen! Maar gek genoeg vind ik dat wel aanstekelijk. Ik had met dit boek al eens eerder een poging gedaan om het mezelf te leren, maar je moet in het begin een groot doorzettingsvermogen hebben, omdat je dan wel snel leest maar zonder veel begrip. Daar ben ik toen blijven steken, maar de cursus (die een tweede dag na 2 weken kent) heeft me over die drempel heen geholpen. Bovendien is het leuk om ook de ervaringen van anderen te horen én hebben we allerlei uitstapjes gemaakt naar geheugentechnieken (zoals Mind Mapping, ook van Tony Buzan).

Ik ben nog steeds lerende, ik ben nu aan het oefenen met het scannen en scheren van een non-fictieboek. En misschien raak ik wel nooit uitgeleerd, maar in dit geval vind ik dat niet erg.
Het onderwerp efficiënt leren is overigens wel tamelijk aktueel, ik zie er opeens allerlei boeken over verschijnen (of vallen ze me opeens op?).
Tip: gedurende de hele maand augustus is er op Coursera een cursus Learning how to learn, een serie colleges over het effectief gebruik van je hersenen.

Ik volgde de cursus snellezen bij het NCOI, via Vergouwen en Overduin. Dit is echter wel een prijzige cursus, die ik dankzij sponsoring door de baas kon doen. Er zijn ook goedkopere varianten. En als je in het bezit bent van een ijzeren zelfdiscipline, kun je het jezelf met behulp van één (of beide) van bovenstaande boeken ook leren!