P.F.Thomése - Grillroom Jeruzalem

In december 2010 heeft een schrijversdelegatie uit Nederland op uitnodiging van de UCP (United Civilians for Peace) een korte reis door Israël gemaakt. Naast de ongelovige P.F.Thomése bestond deze delegatie uit de (gewezen) orthodox-christelijke Jan Siebelink ('Sieb'), de katholieke mediagenieke priester Antoine Bodar en de flamboyante ietsist Rosita Steenbeek. Ze worden begeleid door de Nederlands-Palestijnse gids Ghada Zeidan en door een cameraploeg van de NCRV.
De reden waarom juist deze mensen zijn uitgenodigd blijven vaag, maar wel wordt het Thomése duidelijk dat het de bedoeling van de UCP is om deze Nederlandse afgevaardigden 'de verschrikkelijke werkelijkheid van de bezette gebieden te tonen'.
Thomése lijkt het allemaal een beetje over zich heen te laten komen, en is zich bij aanvang van de reis weinig bewust van de bedoeling van de reis. Die gaat via Bethlehem (Palestijns vluchtelingenkamp) naar Hebron (Joodse nederzetting), Ramallah (graf van Arafat), Jeruzalem (ook het bezette Oost-Jeruzalem) en de Gaza-strook, en dit allemaal in het tijdsbestek van een week.
Wanneer Thomese een beetje het gevoel krijgt in een propagande-machine terecht te zijn gekomen, weigert hij zich voor het karretje van deze pro-Palestijnse beweging te laten spannen. Hij is nooit in Israël geweest en begint deze reis met een sympathie voor het land die, zoals hij zegt "hoofdzakelijk gebaseerd blijkt op het Oude Testament en de Tweede Wereldoorlog". In de Joodse nederzetting in Hebron lijkt hij zich nog te ergeren aan de gebedsoproepen van de mohammedaanse Arabieren die de openbare geloofsuitingen van de chassidiem verstoren maar allengs, gedurende zijn reis, krijgt hij meer sympathie voor de Palestijnen die aan alle kanten vernederd en verdrukt worden door hun Israëlische 'landgenoten'.
Schrijven over Israël en het Palestijns conflict kan heel beladen en lastig zijn, voor je het weet trap je in de valkuil van de politieke correctheid.
Thomése lukt het om deze valkuil te vermijden, door een verslag te schrijven niet vanuit politieke of religieuze opvattingen maar vanuit zijn persoonlijke observaties van Palestijnen en Joden en zijn eigen gedachten over goed en kwaad, menselijkheid en onmenselijkheid. Hij doorspekt zijn verslag bovendien met een portie gortdroge humor, waardoor het geen loodzware leeservaring wordt. Zelfs als het gezelschap is gearriveerd op de heilige plaats Golgotha is er wat Thomése betreft nog ruimte voor humor, als hij schrijft over Antoine Bodar:

"Onze gids in godsdienstige zaken is niet in de gelegenheid om uitsluitsel te geven, want inmiddels betreden we de eigenlijke Schedelplaats, zoals de vertaling van Golgotha luidt. Heiliger kun je het niet krijgen. Hier is het gebeurd, fluistert Antoine onder de indruk. Hij kijkt erbij of hij het slechte nieuws net heeft gehoord en het nog helemaal moet verwerken."

Of als zij bij de toegang tot de Gazastrook in een door hen niet herkende bodyscan moeten plaatsnemen:

"Antoine heeft als eerste door dat de sciencefictionachtige glazen cilinders inderdaad voor ons bestemd zijn. Hij neemt erin plaats alsof hij het volgende moment zal worden gelanceerd in een baan om de aarde. Meteen schiet me de zinsnede 'Beam me up, Scotty' uit de sf-klassieker Star Trek te binnen. Met een gezicht dat tegelijk spijt en hoop uitdrukt, schikt de eerwaarde zich in het onvermijdelijke. In het ergste geval komt hij direct in het hiernamaals terecht, en dat is voor een uitvoerend katholiek als hij, zo meen ik te mogen begrijpen, zekerlijk geen straf."

Voor mij was dit een verhelderend verslag waarbij de stereotiepe beelden die de meesten onder ons hebben van 'bezette gebieden','joodse nederzettingen' en het 'heilige Jeruzalem' vervangen zijn door de concrete, door Thomése zo helder beschreven, dagelijkse werkelijkheid van deze gebieden, o zo menselijke beelden die je onherroeplijk aan het denken zetten. Dat er onderweg ook nog veel te lachen valt, is dan mooi meegenomen.

Boekgegevens:
Uitgeverij Contact, 2011
Ik las dit boek als ebook, 86 blz. Vanaf 1 juli is het ook te krijgen in papieren versie.
Let op: tot 30 juni a.s. is dit ebook te downloaden voor 2,50. Zie ebook.nl, tijdelijke kortingen