Geraldine Brooks - Een Wonderlijk Jaar (Year of Wonders; A Novel of the Plague)

Geraldine Brooks, van wie ik eerder (in de pre-blog-tijd) het mooie People of the Book las, heeft Een wonderlijk jaar gebaseerd op de ware geschiedenis van de dorpsbewoners van Eyam in Derbyshire (Midden Engeland).
Die geschiedenis wordt bepaald door de Zwarte Dood. Hoewel de grote pest-epidemie tussen 1348-1350 in Europa en ook in Engeland de meeste slachtoffers heeft gemaakt, was het al late 17e eeuw voordat de pest geheel was uitgeroeid.
Het boek speelt in de periode 1665-1666 in een niet nader genoemd dorp.
We volgen de jonge protagoniste, Anna Frith, dienstmeid in de pastorie, waar de jonge en intelligente dominee Michael Mompellion de skepter zwaait. Anna is bevriend geraakt met de vrouw van de dominee, de frêle zachtaardige Elinor, die Anna heeft leren lezen.
De man van Anna is in de mijnen gestorven, Anna achterlatend met twee jonge zoontjes.
Als Anna een kostwinner uit Londen in huis haalt, de kleermaker George Viccars, haalt zij de pest naar het dorp, want enkele weken later bezwijkt hij aan een 'geheimzinnige ziekte' die de dominee al snel meent te herkennen als de Zwarte Dood.
Omdat de klanten van de kleermaker zijn half afgemaakte kledingstukken toch willen hebben, wordt de pest op deze manier langzaam verspreid en steeds meer dorpsbewoners sterven. Ook de zoontjes van Anna ontkomen er niet aan. Dan neemt de dominee een besluit: het dorp zal hermetisch worden afgesloten voor de buitenwereld om zo verdere verspreiding te voorkomen. Noodzakelijke goederen zullen op een plek buiten het dorp door de omringende dorpen worden achtergelaten.
Door de ogen van Anna zien we de verwoesting die wordt aangericht en wat dat doet met mensen. Het is de ultieme beproeving voor de dorpsbewoners, die vreet aan hun geloof, aan de liefde voor de medemens en aan de hoop voor de toekomst. Heidense rituelen steken de kop op en sommigen tonen eerst nu hun ware gezicht.

Lange tijd sleept deze verwoesting voort, naar het schijnt zonder een sprankje licht. Of toch wel: in Anna ontwikkelt zich langzaamaan een kracht die zij nooit dacht in zich te hebben en die ertoe leidt dat ze vele bewoners hoop of rust geeft met haar doorzettingsvermogen en haar liefde voor haar medemens. Door haar steeds groter wordende kennis van kruiden fungeert ze tenslotte als verpleegster en vroedvrouw van het dorp. Deze lijn in het verhaal vond ik erg mooi.
De andere lijn in het boek is vooral gericht op het geloof, iets te veel naar mijn smaak. De dominee probeert voortdurend om het onheil te rijmen met de liefde van God en slaagt daar nauwelijks in. In lange episoden krijgen we zijn religieuze strijd met alle zijpaden en twijfels voorgeschoteld.
Het verhaal kabbelt heel lang lichtjes door met steeds een (bijna altijd geweldadige) opleving, tot bijna aan het eind als alles in een versnelling raakt en de geschiedenis voor Anna een wel bijzondere wending krijgt. Helemaal op het eind is het nog goed opletten, anders mis je de laatste verrassing die Brooks nog voor je in petto heeft.

Waardering is eigenlijk wel 4 sterren, maar door de wat overheersende religieuze toon zijn het er uiteindelijk toch 3 geworden.