My first Murakami - De kleurloze Tsukuru Tazaki


Ja hoor, eindelijk heb ik mijn eerste Murakami gelezen!
En….ik was niet onder de indruk.

De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren, zoals de titel voluit luidt, is een vrij vlak verhaal over een man die als 20-jarige uit een vriendenclubje wordt verstoten zonder dat hij weet waarom, en daar jarenlang psygische problemen van ondervindt. Van de vijf vrienden hebben er vier een achternaam met de betekenis van een kleur (Rooie en Blauwe voor de twee jongens en Witje en Zwartje voor de twee meisjes), alleen Tsukuru (ik heb steeds de neiging om Tsuruku te zeggen)  heeft dit niet: hij is kleurloos.
Maar ook qua persoonlijkheid is hij nogal kleurloos, vindt hij zelf althans. Zijn recente vriendin, Tsukuru is dan 36 en werkzaam als ingenieur van treinstations, raadt hem aan schoon schip te maken met zijn verleden en daarom gaat Tsukuru op zoek naar zijn vroegere vrienden om uit te vinden wat er 16 jaar geleden nou eigenlijk gebeurd is.

Ik vond het verhaal eigenlijk ook vrij kleurloos, er gebeurt weinig, Tsukuru blijft een tamelijk platte personage en nergens werd ik geraakt door dit boek. Het leest wel vlot en is niet slecht geschreven, alhoewel er naar mijn smaak ook wel tenenkrommende stukken tekst in staan. In onderstaand citaat reageert Eri (“Zwartje”) op de opmerking van Tsukuru dat hij zich een leeg vat voelt:
“Maar zelfs áls je een leeg vat bent, wat dan nog? zei Eri. In dat geval ben je een prachtig vat waar iedereen zich onmiddellijk toe aangetrokken voelt. Geloof je soms dat anderen echt weten wat ze zijn? Nou dan! Zorg jij er nou maar voor dat je een schitterend mooi vat wordt. Zo’n magnifiek vat, dat iedereen onmiddellijk staat te dringen om er iets in te stoppen.”
Tja en we kunnen natuurlijk niet controleren of dit Murakami zelf is of de vertaler….

Ik heb wel de indruk dat dit boek niet exemplarisch is voor het oeuvre van Murakami, want ik ben ooit begonnen aan De opwindvogelkronieken, en daar gebeurden toch wel heel vreemde dingen, het was een heel ‘onwerkelijk’ verhaal, totaal anders dan De kleurloze Tsukuru.
Wijlen Michaël Zeeman kon heel mooi de vinger leggen op dat vervreemdende effect:
“Veruit de meeste verhalen zijn pogingen de chaos te ordenen, zoals trouwens vrijwel alles waarvoor mensen hun handen uit de mouwen steken voort lijkt te komen uit opruimwoede en beheersdrang…..misschien is de verklaring voor het ongemene succes van de Japanse schrijver Haruki Murakami en die wonderlijke bedwelming die er van zijn boeken uitgaat, erin gelegen dat hij ernaar streeft de chaos voor normaal te laten doorgaan. Hij verricht het paradoxale kunststukje veel, heel veel te schrijven waarin hij de indruk wekt helemaal niet uit te zijn op een verklaring van de gebeurtenissen waar hij het over heeft.”
(Michaël Zeeman in De mentale klap van Kobe, uit Aan mijn voormalig vaderland)

In De kleurloze Tsukuru is er geen chaos en zijn er geen gebeurtenissen die zouden moeten worden verklaard.
Zeeman noemt in het stuk waaruit bovenstaand citaat is geplukt, Murakami’s Norwegian Wood als één van zijn beste boeken. Toevallig staat dit boek ook bij mij in de kast. Dus ik stel mijn eind-oordeel over Murakami nog even uit en geef hem een tweede kans.
De Kleurloze Tsukuru krijgt daarom van mij een kleurloze waardering, dat wil zeggen: geen.

12 opmerkingen:

  1. Wat grappig, ik heb ook nog nooit een Murakami gelezen, maar ik heb er wel een paar in de kast staan, waaronder Norwegian wood. Deze die je hier bespreekt ken ik niet, maar als ik het zo lees denk ik niet dat ik daar iets aan mis. Ik ben erg benieuwd of een ander boek van Murakami je beter zal bevallen en ook of deze schrijver mij uiteindelijk aanspreekt of niet.

    Groetjes,

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Toevallig dat ze bij jou ook in de kast blijven staan....of hebben wij een soort 'Murakami-angst'....

      Verwijderen
  2. Hoi Joke, ik heb van Murakami "Norwegian mood" gelezen en dat vond ik mooi, maar niet zo goed dat ik meteen de behoefte voelde om een ander boek van hem te lezen. Ik volg een blog van een Australiër die vrij veel van Murakami heeft gelezen: Tony'sreadinglist.blogspot.com, misschien kun je daar eens op kijken wat hij van zijn andere boeken vindt. De verfilming van "Norwegian wood" vond ik slecht. Groetjes, Erik

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Erik, ik kijk gelukkig zelden verfilmingen van boeken, dus daar zal ik geen last van hebben. Ik zal eens rondkijken op die blog...

      Verwijderen
  3. Hm, ik heb 2 romans en 1 non-fictie werk van Murakami gelezen en op de een of andere manier wil hij maar niet aanslaan bij mij. Ik heb het nu, na 3 werkjes, opgegeven. Dit is gewoon niet mijn soort schrijver. Soms heb je dat nu eenmaal.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Volgens mij is Murakami een schrijver die je óf goed ligt óf helemaal niet, een tussenweg is er niet. Na dit boek zit ik aan de niet-kant, maar ik waag er nog één werkje aan....

      Verwijderen
  4. Als oprechte fan van Murakami, voel ik mij natuurlijk wel verplicht om te reageren. Ik kan heel goed begrijpen dat je niet zoveel vond aan Tsukuru Tazaki. Zelf vind ik het ook verre van zijn beste werk. Het hoofdverhaal sprak me niet voldoende aan, hoewel ik de nevenverhalen dan wel weer prikkelend vond. Dat met die student bijvoorbeeld.
    En wat zijn personage betreft, dat is inderdaad behoorlijk vlak, maar dat zijn bijna àl zijn mannelijke hoofdpersonages. Ze zijn lethargisch en ze hebben echt een zware aansporing van buitenaf nodig om iets te gaan doen.

    Maar als ik je toch iets mag aanbevelen: lees niet Norwegian Wood om hem een tweede kans te geven. Norwegian Wood is een prachtig boek, maar het ligt volledig in de lijn van Tsukuru Tazaki. Dat zijn de enige twee realistische werken die hij geschreven heeft. Ik zou je eigenlijk zijn dikste boeken durven aanbevelen: Kafka op het Strand en De opwindvogelkronieken. (1q84 vond ik persoonlijk iets minder, maar er zijn ook grote fans van dat werk). Of zijn raarste boeken: De jacht op het verloren schaap en het vervolg Dans Dans Dans, of Hard-boiled Wonderland en het einde van de wereld. Stuk voor stuk romans waar je jezelf volledig in verliest en die aan het eind blijven nazinderen in je hoofd.

    Als je overigens na deze lange uiteenzetting plots de dringende behoefte zou voelen om nog meer loflitanieën over Murakami te lezen, kun je altijd terecht op mijn blog ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank voor je tips Lilith. Ik neem ze dan maar ter harte en vervang Norwegian Wood door Kafka op het strand...

      Verwijderen
  5. Ik heb Kafka op het Strand ook gelezen en dat vond ik ook de moeite waard. Daar gebeuren ook onverklaarbare dingen en daar ben ik nooit zo van, maar hier paste het, ik licht het ook toe in mijn blog erover. Ik zou deze eens proberen https://casakoen.wordpress.com/2009/12/08/200912kraai-html/

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb je blogpost gelezen, ben nu helemaal overtuigd hoor ;-)
      Ik ga 'm proberen...

      Verwijderen
  6. Ik vond Norwegian Wood erg mooi en q1084 ook.

    BeantwoordenVerwijderen