Jane Austen - Trots en vooroordeel (Klassieken I)

Oorspronkelijke titel: Pride and Prejudice

Het 200-ste 'geboortejaar' van Pride and Prejudice leek me de gelegenheid bij uitstek om dit boek maar eens ter hand te nemen. Het is toch bijna als een omissie in mijn literaire opvoeding aan te merken dat ik dit boek niet gelezen heb!
Een jaar of 15 eerder maakte ik kennis met Jane Austen via Mansfield Park. Ik weet niet meer precies wat ik ervan vond, maar de kennismaking zette niet aan tot verder lezen, dus blijkbaar heeft dat boek op dat moment weinig indruk gemaakt.

Nu dus Pride and Prejudice. Voor alle door mij gelezen klassieken geldt overigens dat ik de inhoud niet ga navertellen, ik volsta met een korte beschrijving daarvan. Veel interessanter lijkt mij om aan te geven hoe ik het lezen van het boek heb beleefd en wat ik er wel of niet uitgehaald heb.

Het verhaal speelt zich af aan het einde van de 18e eeuw waarin vader en moeder Bennet hun dochters aan de man proberen te brengen. Het grootste geluk waarvan de ouders vaak alleen maar konden dromen was een man van aanzien en met geld. De Bennet-dochters zijn jong en knap van uiterlijk. De oudste valt op door haar koele intelligentie, haar objectief oordeel en het feit dat ze zich niet zo snel laat strikken. Helaas zal het landgoed niet hun erfelijk bezit kunnen worden omdat het de mannelijke linie toebehoort. Oneindig zijn de verwikkelingen o.a. door trots en vooroordeel veroorzaakt, voordat van een 'ze leefden nog lang en gelukkig' gesproken kan worden. Fijne ironie en humor, scherpe karaktertekening, delicate intriges en levendige gesprekstoon. (beschrijving Bibliotheek)

Het lezen van de eerste bladzijden gingen ongeveer zo (in mijn hoofd):
Wat een geneuzel en een getut van die vrouwen. Kan het niet wat dynamischer? Dit schiet niet op. Het gaat nergens over!
Ja, deze moderne lezer moest zich ernstig aanpassen!

Dat gebeurde weer een paar bladzijden verder. Want opeens realiseerde ik mij dat er niet gewerkt wordt in dit boek. Geen hectisch gedoe naar, op en van het werk. Geen stress. Geen huishoudsores. Geen sportschool. Geen internet, twitter, Facebook. In plaats daarvan pure concentratie op de sociale interactie, de karakters en de beweegredenen van de karakters om te doen wat ze doen. En vervolgens de reflectie hierop. Dit was voor mij de knop die mij in een andere cadans liet komen. De cadans die het lezen van het boek nodig heeft. Slow reading! Vanaf dit moment was het genieten, omdat ik me op een merkwaardige manier steeds meer ontspannen ging voelen tijdens en door het lezen.
Personages die in je hoofd blijven zitten, vooral de heldin van het boek, Elizabeth (Lizzy) Bennett, de vrouw die weigert zich te conformeren en zegt wat ze vindt. Die vooral prachtig uit de verf komt op de momenten dat ze voor zichzelf op moet komen en trouw moet blijven aan zichzelf. "Yes girl, go for it!".  Zo zat ik mee te leven ;-)
Maar ook de sukkelige predikant Collins, de sarcastische (maar in zijn sarcasme wel weer grappige) Mr. Bennet, de simpele ziel Mrs. Bennet en de van eigendunk bijna omvallende Lady Catherine de Bourgh.

De belangrijke boodschap van dit boek was voor mij: stel je oordeel uit, iets (of iemand) is zelden wat het/hij/zij op het eerste gezicht lijkt. En wees je bewust van je vooroordelen en probeer ze voortdurend te heroverwegen.
Maar als het alleen om een boodschap zou gaan, zou ik dit boek ernstig te kort doen. Want het is ook een heerlijk en herkenbaar verhaal. En toen ik eenmaal het juiste ritme te pakken had, vond ik het niet erg meer om mijn tempo te vertragen en had het wat mij betreft nog wel een tijdje langer door mogen gaan.

Dit boek van Austen heeft dus beduidend meer impact op mij gehad dan Mansfield Park. Zou het dan toch zijn dat je leeftijd en de omstandigheden waarin je een boek leest, van grote invloed zijn op hoe je het boek waardeert?
Ik heb in ieder geval zin in meer!

Versie:
De versie die je leest schijnt belangrijk te zijn; ik las de engelstalige versie van Penguin Classics, de editie met introducties van Vivien Jones en Tony Tanner uit 2003, met uitgebreid notenapparaat.
Ik heb overigens alle introducties en noten overgeslagen.